WARSZAWA, 5 pa?dziernika 2023 r. ¨C Bank ?wiatowy podni¨®s? prognoz? wzrostu gospodarczego kraj¨®w rozwijaj?cych si? w regionie Europy i Azji ?rodkowej na 2023 r. do 2,4 procent ¨C tak wynika z opublikowanego w czwartek raportu.
Wy?sze tempo wzrostu b?dzie mo?liwe dzi?ki lepszym perspektywom gospodarczym Ukrainy oraz kraj¨®w Azji ?rodkowej i dzi?ki odporno?ci sektora konsumenckiego w Turcji, ale tak?e z powodu wy?szego od oczekiwanego wzrostu w Rosji, nap?dzanego przez wydatki na zbrojenia oraz transfery socjalne. Bez uwzgl?dnienia Ukrainy i Rosji tegoroczny wzrost w regionie Europy i Azji ?rodkowej spodziewany jest na poziomie 3,0 procent. Pomimo podwy?szenia prognoz, tempo wzrostu w regionie pozostaje s?absze w por¨®wnaniu do d?ugoterminowych ?rednich przed pandemi?. W po?owie kraj¨®w regionu tempo wzrostu w tym roku b?dzie ni?sze lub zbli?one do roku 2022.
Na lata 2024-25 spodziewany jest w regionie wzrost gospodarczy na poziomie ok. 2,6 procent rocznie. Wp?yw na tempo rozwoju gospodarczego b?d? mia?y: s?abe odbicie w Unii Europejskiej, najwi?kszym partnerze handlowym regionu Europy i Azji ?rodkowej, wysoka inflacja, skutki rosyjskiej inwazji na Ukrain? oraz trudniejszy dost?p do finansowania.
?Nak?adaj?ce si? na siebie szoki spowodowane inwazj? Rosji na Ukrain?, wzrost koszt¨®w ?ycia oraz ryzyka klimatyczne tworz? ogromne wyzwania dla Europy i Azji ?rodkowej,¡± m¨®wi Antonella Bassani, wiceprezeska Banku ?wiatowego na region Europy i Azji ?rodkowej. ?Pa¨½stwa regionu b?d? potrzebowa?y nowych sposob¨®w na zwi?kszanie produktywno?ci, osi?ganie lepszych rezultat¨®w gospodarczych i spo?ecznych, zwi?kszanie odporno?ci oraz przyspieszenie wysi?k¨®w na rzecz dekarbonizacji gospodarki.¡±
Nad perspektywami wzrostu rynk¨®w wschodz?cych w regionie ci??y szereg czynnik¨®w ryzyka. Wysoka inflacja mo?e si? utrzymywa? z uwagi na zwi?kszon? zmienno?? na globalnych rynkach surowcowych oraz wzrost koszt¨®w energii. Globalne rynki finansowe mog? sta? si? bardziej zmienne i selektywne z uwagi na trudniejszy dost?p do finansowania. Globalny wzrost w okresie 2020-2024 jest najs?abszy ze wszystkich pi?cioletnich okres¨®w od 1990 r., a jego poziom mo?e si? jeszcze os?abi?.
?Deficyty fiskalne w zasadzie nie zmieni?y si? w tym roku pomimo planowanej wcze?niej przez rz?dy konsolidacji fiskalnej, maj?cej nast?pi? po okresie wyra?nie zwi?kszonych wydatk¨®w pandemicznych oraz wzrostu koszt¨®w ?ycia¡± ¨C m¨®wi Ivailo Izvorski, g?¨®wny ekonomista Banku ?wiatowego na region Europy i Azji ?rodkowej. ?Presj? na bud?ety krajowe wywiera? b?d? rosn?ce koszty starzenia si? spo?ecze¨½stw, wy?sze p?atno?ci odsetkowe, potrzeby inwestycyjne zwi?zane z dostosowywaniem si? do zmian klimatu oraz zarz?dzanie innymi nak?adaj?cymi si? na siebie kryzysami.¡±
Gospodarka Ukrainy uro?nie w 2023 r. wg prognoz Banku o 3,5 procent po spadku o 29,1 procent w 2022 r., roku wznowienia inwazji przez Rosj?. Do wzrostu przyczyni? si? bardziej stabilna poda? energii elektrycznej, wy?sze wydatki rz?dowe, utrzymuj?ce si? wsparcie ze strony darczy¨½c¨®w, lepsze zbiory w sektorze rolnym oraz przekierowanie niekt¨®rych wyrob¨®w eksportowych na kierunek zachodni.
Gospodarka Turcji uro?nie o 4,2 procent w 2023 roku. Silny popyt konsumencki oraz zmniejszona niepewno?? regulacyjna s? czynnikami wspieraj?cymi wzrost gospodarczy. Dynamika wzrostu PKB najprawdopodobniej spadnie jednak do ok. 3.5% ?redniorocznie w latach 2024-25, gdy popyt wewn?trzny wyhamuje w obliczu rosn?cych st¨®p procentowych i stopniowej konsolidacji fiskalnej. W Federacji Rosyjskiej wzrost wydatk¨®w rz?dowych i konsumpcja wespr? wzrost PKB do poziomu 1,6 procent w 2023 roku. Nast?pnie wzrost os?abnie do 1,3 procent w 2024 i 0,9 procent w 2025 z uwagi na ograniczenia mocy wytw¨®rczych i s?abn?cy popyt konsumpcyjny.
W regionie Azji ?rodkowej oczekuje si? przyspieszenia wzrostu do 4,8 procent w 2023 roku oraz ?redniorocznego wzrostu na poziomie 4,7 procent w latach 2024-25, przy za?o?eniu, ?e inflacja utrzyma si? na umiarkowanym poziomie.
Natomiast w regionie Ba?kan¨®w Zachodnich wzrost spowolni do 2,5 procent w 2023 roku, ale przyspieszy do 3,3 procent w kolejnych dw¨®ch latach z uwagi na os?abienie presji inflacyjnej, stopniowe odbudowanie eksportu oraz wzrost wydatk¨®w publicznych zwi?zany z projektami infrastrukturalnymi wspieranym przez darczy¨½c¨®w zewn?trznych. W 2023 roku konsumpcja pozosta?a mocna w Albanii, Kosowie i Czarnog¨®rze, wspierana odbiciem w sektorze turystycznym, ale os?ab?a w Bo?ni i Hercegowinie, Macedonii P¨®?nocnej i Serbii z uwagi na ni?szy popyt ze strony kraj¨®w Unii Europejskiej.
Wy?szy wolumen handlu oraz nap?yw ?rodk¨®w finansowych i ludzi wci?? wspieraj? aktywno?? gospodarcz? w niekt¨®rych pa¨½stwach regionu, w szczeg¨®lno?ci w Azji ?rodkowej i w regionie Kaukazu Po?udniowego. Armenia, Gruzja i Tad?ykistan pozostaj? krajami o najwy?szym tempie wzrostu gospodarczego w regionie drugi rok z rz?du.
