BRUKSELA, 19 grudnia 2024 r. ¡ª Jak podaje Bank ?wiatowy w najnowszej edycji raportu na temat sytuacji gospodarczej w Unii Europejskiej (EU Regular Economic Report), eksport czystych technologii z kraj¨®w Europy ?rodkowo-Wschodniej mo?e zwi?kszy? si? co najmniej trzykrotnie, wzmacniaj?c gospodark? i globaln? konkurencyjno?? UE.
Autorzy tegorocznego raportu zwracaj? uwag?, ?e UE wychodzi z bezprecedensowego cyklu zacie?niania monetarnego, unikn?wszy g??bokiej recesji i masowej utraty miejsc pracy. PKB unii ma w przysz?ym roku wzrosn?? o 1,4 proc., cho? dynamika w poszczeg¨®lnych pa¨½stwach cz?onkowskich b?dzie zr¨®?nicowana. Tempo wzrostu p?ac realnych poprawia si? dzi?ki spowalniaj?cej inflacji i utrzymuj?cemu si? wzrostowi p?ac nominalnych. W?r¨®d zagro?e¨½ na czo?o wysuwaj? si? napi?cia geopolityczne, zak?¨®cenia w handlu oraz nier¨®wnomierne o?ywienie gospodarcze w po??czeniu z podwy?szonymi kosztami ?ycia na obszarze ca?ej UE.
?Historycznie wysoki poziom cen najbardziej uderza w najs?absze grupy spo?eczne w Europie: niekt¨®re rodziny po?ow? swych dochod¨®w wydaj? na ?ywno??, a osoby niewykwalifikowane i pracownicy fizyczni borykaj? si? z nier¨®wno?ciami na rynku pracy¡± ¨C m¨®wi Anna Akhalkatsi, dyrektor Banku ?wiatowego na Uni? Europejsk?. ?Potrzebne s? programy spo?eczne ukierunkowane na najbardziej potrzebuj?cych, by przeciwdzia?a? wykluczeniu ekonomicznemu. Zielona transformacja to szansa na nowe miejsca pracy i d?ugofalowe o?ywienie wielu ga??zi gospodarki na bardziej sprawiedliwych zasadach.¡±
Dzi?ki czystym technologiom w sektorze energetycznym, kt¨®re s? niezb?dne dla osi?gni?cia zerowych emisji netto w perspektywie 2050 roku, UE mo?e by? jednym z kluczowych graczy na szybko rozwijaj?cym si? ?wiatowym rynku, a jednocze?nie odpowiedzie? na rosn?cy popyt wewn?trzny. Unijny Akt w sprawie przemys?u neutralnego emisyjnie (Net-Zero Industry Act, NZIA) przewiduje, ?e do 2030 roku UE b?dzie w stanie pokry? 40 proc. w?asnego zapotrzebowania na zielone technologie, a do 2040 roku 15 proc. ?wiatowego rynku.
Sektor czystych technologii w czterech analizowanych krajach UE: Bu?garii, Chorwacji, Polsce i Rumunii ma znacz?cy potencja? wzrostu. Jak wynika z przeprowadzonych przez Bank ?wiatowy symulacji, kraje te mog?yby co najmniej potroi? wielko?? eksportu baterii do pojazd¨®w elektrycznych, pomp ciep?a, turbin wiatrowych i paneli s?onecznych, je?li utrzymaj? swoje dotychczasowe udzia?y w rynku, a cele NZIA zostan? osi?gni?te. Rozbudowa o?rodk¨®w przemys?owych czystych technologii na bazie istniej?cych ?a¨½cuch¨®w warto?ci mog?aby przyspieszy? rozw¨®j regionalny, ograniczy? uzale?nienie od importu energii i pobudzi? o?ywienie gospodarcze w ca?ej UE.
Warunkiem realizacji tych korzy?ci s? znacz?ce inwestycje sektora prywatnego oraz skoordynowana strategia na poziomie unijnym. Autorzy raportu ostrzegaj?, ?e bez niej mo?e pojawi? si? wewn?trzna konkurencja mi?dzy pa¨½stwami cz?onkowskimi inwestuj?cymi w rozw¨®j tych samych bran?. Chc?c pozyska? kapita? prywatny kraje unijne powinny wyj?? poza ekosystem dotacji: W analizowanych czterech krajach UE kluczowymi czynnikami przyci?gaj?cymi bezpo?rednie inwestycje zagraniczne s? silne ?a¨½cuchy dostaw i ekosystemy B+R, a tak?e wykwalifikowani pracownicy.
Dodatkowe informacje i poprzednie edycje raportu znajduj? si? na stronie: www.worldbank.org/eurer.
