UASHINGTON, 5 korrik 2018 - Bordi i Drejtor?ve Ekzekutiv? t? Bank?s Bot?rore miratoi sot Projektin e Ekonomis? Digjitale t? Kosov?s (KODE) p?r t? rritur qasjen e popullit te Kosov?s n? sh?rbime m? t? mira dhe me shpejt?si t? madhe (interneti) t? brezit t? gjer? frekuencor dhe n? burimet e njohurive, sh?rbimet dhe tregjet e pun?s n? internet. Huaja p?r projektin ?sht? n? vler? prej €20,700,000 (e barasvlershme me $25 milion?).
¡°Projekti do t? ket? spekt?r t? gjer? p?rfitimesh p?r popullin e Kosov?s, duke i lidhur ata me informacione, sh?rbime dhe vende t? pun?s. Duke zhvilluar dhe forcuar infrastruktur?n digjitale t? Kosov?s, ky projekt do t? thelloj? lidhjet e Kosov?s me ekonomin? globale, q? ?sht? me r?nd?si kritike p?r rritjen dhe zhvillimin n? t? gjith? vendin,¡± thot? Marco Mantovanelli, Menaxher i Bank?s Bot?rore p?r Kosov?n.
Sot, vet?m nj? num?r i kufizuar i ekonomive familjare, bizneseve dhe institucioneve n? Kosov? kan? qasje n? brezin e gjer? frekuencor me shpejt?si t? madhe, q? mund t? ndihmoj? n? livrimin e sh?rbimeve publike, ofrimin e mund?sive p?r fitimin e shkatht?sive dhe gjenerimin e t? ardhurave n?p?rmjet pun?s n? internet. Shum? shkolla nuk kan? qasje n? brezin e gjer? frekuencor, duke u mb?shtetur n? vend t? k?saj n? lidhje t? internetit me shpejt?si t? ul?t ose duke mbetur t? palidhur - gj? q? kufizon aft?sin? e tyre p?r t? formuar kapitalin njer?zor q? lypset p?r ekonomin? e dijes. Tutje, universitetet dhe kolegjet n? Kosov? jan? t? nd?rlidhura shum? dob?t, duke e b?r? pothuajse t? pamundur angazhimin n? shk?mbimin e njohurive ose bashk?punimin k?rkimor me partner?t nd?rkomb?tar?.
Ngjash?m, jo ??t? gjitha qendrat sh?ndet?sore jan? t? lidhura me infrastruktur? digjitale te shpejt?sise s? madhe, duke i parandaluar ato q? t? zgjerojn? mbulimin me sh?rbime mjek?sore p?r m? shum? njer?z, ve?an?risht n? zonat rurale dhe t? izoluara. Kjo kufizon aft?sin? e tyre p?r t? zgjeruar portofolin e tyre t? sh?rbimeve ose p?r t? p?rdorur aplikacionet p?r e-sh?ndet?si. Sh?rbimet mobile t? brezit t? gjer? frekuencor gjithashtu jan? zhvilluar ngadal?, duke kufizuar novacionin n? sh?rbimet digjitale t? bazuara n? pajisje mobile.
Mir?po, Kosova ka p?rqafuar transformimin digjital duke punuar p?r t? plot?suar boshll?qet e infrastruktur?s digjitale dhe p?r t? zhvilluar kapital njer?zor konkurrues globalisht.
¡°Projekti KODE nd?rton mbi nismat komb?tare tashm? funksionale q? jan? zhvilluar n? bashk?punim t? ngusht? midis Qeveris? dhe Bank?s Bot?rore - si nj? s?r? e pilotimeve t? brezit t? gjer? frekuencor n? mjedise rurale t? prira nga qeveria - q? shkrepin investime kapitale private n? futjen n? p?rdorim t? brezit t? gjer? frekuencor,¡± thot? Natalija Gelvanovska-Garcia, Udh?heq?se e Ekipit t? Detyr?s p?r projektin. ¡°Plus, KODE do t? p?rshkall?zoj? trajnimet p?r pun? n? internet, duke v?n? n? sh?njest?r t? rinjt? e papun? ose t? n?n-pun?suar me fokus te grat?, p?r t? ndihmuar q? t¡¯i hapen dyert p?rfituesve p?r qasje n? vende pune q? jan? m? t? shumta, m? t? mira dhe m? gjith?p?rfshir?se,¡± shton Redon Begolli, bashk?-Udh?heq?s i Ekipit t? Detyr?s.
Banor?t e disa prej zonave rurale t? mb?shtetura pamjaftuesh?m, institucionet e kujdesit sh?ndet?sor, dhe shkollat ??fillore dhe t? mesme do t? p?rfitojn? nga projekti p?rmes qasjes n? internet t? brezit t? gjer? frekuencor me shpejt?si t? madhe dhe nisma p?r vet?dijesim digjital. Operator?t e rrjeteve mobile dhe klient?t e tyre gjithashtu do t? p?rfitojn? nga sh?rbimet mobile me cil?si m? t? lart?, nd?rsa t? rinjt? e n?n-pun?suar/t? papun? do t? ken? qasje n? nj? program trajnimi p?r pun? n? internet. Student?t, k?rkimtar?t dhe personeli i institucioneve t? arsimit t? lart? do t? p?rfitojn? gjithashtu, pasi projekti do t? mb?shtes? edhe qasjen n? rrjetin e t? dh?nave pan-evropiane G?ANT.
Projekti financohet me kredi nga Shoqata Nd?rkomb?tare p?r Zhvillim (n? gjuh?n angleze International Development Agency, shkurt IDA) e Grupit t? Bank?s Bot?rore. Kredit? e IDA-s jepen me kushte koncesionare me interes zero ose shum? t? ul?t dhe periudha t? gjata t? kthimit. Financimi i k?tij projekti ka afat maturimi prej 25 vjet, duke p?rfshir? nj? grejs periudh? 5-vje?are. Projekti do t? zbatohet p?r pes? vjet nga Ministria e Zhvillimit Ekonomik e Kosov?s, e cila udh?zon dhe bashk?rendon zhvillimin e sektorit t? TIK-ut dhe t? gjitha nismat madhore t? ekonomis? digjitale n? vend.
