ľ¹ÏÓ°Ôº

E pavarur qe vet?m shtat? vite, Kosova vazhdon t? ballafaqohet me sfid?n e dyfisht? p?r p?rmir?sim t? administrat?s publike dhe ndaljen e korrupsionit n? prokurim publik. Banka Bot?rore, s? bashku me Bashkimin Evropian (BE), jan? donator?t kryesor? q? po i ndihmojn? vendit p?r ta reformuar prokurimin publik p?rmes programeve, si? ?sht? SIGMA.

Ky projekt, i financuar nga BE-ja, ka gjetur se prokurimi publik mbetet nj? fush? e r?nd?sishme sa i p?rket korrupsionit dhe i b?n? thirrje Kosov?s q? t? p?rmir?soj? korniz?n e saj ligjore si dhe kapacitetet monitoruese me q?llim q? t? siguroj? m? shum? nj? konkurrenc? t? drejt? dhe mbrojtje m? t? mit? t? fondeve publike.

Zbatimi i k?tyre reformave do t¡¯i ndihmoj? kanalizimit t? procesit t? tenderimit, i cili ende mbetet i komplikuar p?r shum? klient?, si? ?sht? Haziz Rysha.

Rysha posedon dhe udh?heq? nj? kompani p?r nd?rtimin e rrug?ve. Ai thot? se atij i duhet q? t? dor?zoj? dy deri tri oferta p?r ?do dit? p?r t? fituar kontrata t? reja nga institucionet shtet?rore. Ka dit? kur atij i duhet t? udh?toj? deri n? tri qytete t? ndryshme p?r t? dor?zuar grumbuj dokumentesh.

¡°S? pari, kjo merr shum? koh?, dhe, s? dyti, p?rgatitja e t?r? k?tyre dokumenteve kushton. Nj? version elektronik i prokurimit do t¡¯i ndihmonte shume kompanis? sime, e cila vazhdimisht dor?zon oferta p?r tender t? ndrysh?m. Nj? mund?si e till? do t? na kursente koh?n dhe do t? ishte m? pak e kushtueshme,¡± thot? Rysha.

¡°Dor?zimi I gjith? k?tyre dokumenteve secil?n her? q? konkurrojm? tek investitori i nj?jt? nuk ka kuptim,¡± shtoi ai.

Nj? projekt prej nj? milion Euro, i cili mb?shtetet pjes?risht nga Banka Bot?rore, m?ton q? ta ndryshoj? k?t? gjendje. S? shpejti, ofertat nga m? shum? se 160 institucione shtet?rore n? Kosov? do t? publikohen n? m?nyr? elektronike.

Ilaz Duli, nj?ri nga an?tar?t e , thot? se q?llimi  projektit t? ri p?r prokurim publik q? t¡¯iu ndihmoj? atyre ta ndalin korrupsionin gjat? procedurave tenderuese.

¡°Do t? ket? m? shum? transparenc? ¨C do t? kursehen parat? e buxhetit. Do t? ket? m? shum? oferta, m? pak harxhime, dhe m? pak koh? do t? nevojitet p?r p?rfundimin e procedurave t? prokurimit¡±, tha Duli.

¡°N? nj? m?nyr?, do t? ket? m? shum? korrupsion sepse nuk do t? ket? kontakt fizik n? mes t? ofertuesve dhe autoritetit kontraktues¡±.

Banka Bot?rore ?sht?, gjithashtu, duke iu ndihmuar autoriteteve n? Kosov? q? t? p?rpilojn? nj? udh?zues p?r performanc?n e prokurimit publik. Ky udh?zues do t? p?rmbaj? nj? metodologji unike p?r mbledhje, analizim, dhe p?rpunim t? t? dh?nave ¨C do t? krijoj? nj? nj? metodologji uniform? p?r institucionet qendrore t? prokurimi si dhe p?r t? gjitha autoritetet kontraktuese n? Kosov?.

Ekspert?t e angazhuar p?r k?t? projekt kan? punuar n? fusha t? ndryshme, p?rfshir? edhe Ministrin? e Kultur?s dhe Sportit, ku ?sht? implementuar nj? projekt p?r monitorimin e sistemit t? prokurimit n? Kosov? ¨C kontrollimin e dokumenteve t? prokurimit gjat? vitit t? fundit dhe p?rgatitjen e nj? pyet?sori p?r menaxherin e prokurimit n? k?t? Ministri.

¡°Q?llimi i projektit ?sht? t? identifikoj? pikat e dob?ta brenda sistemit dhe pastaj t¡¯i jap? rekomandime Qeveris? dhe institucioneve t? Kosov?s p?r zbatimin e  masave p?r p?rmir?sim t? gjendjes. Kjo do t? ndikoj? se si do t? harxhohen parat? e taksa paguesve,¡± thot? Sami Uka, nj? konsulent i Komisionit Rregullativ p?r Prokurim Publik, i angazhuar p?rmes grantit nga Fundi p?r Zhvillim Institucional.

Lage Olofsson ?sht? kryesuesi i Zyr?s s? Auditorit t? P?rgjithsh?m t? Kosov?s, ku Banka Bot?rore ka ndihmuar n? trajnim t? stafit.

¡°Pa marr? parasysh se ?far? qasje ke gjat? nj? auditimi, natyrisht, gjithmon? do t? gjendet nj? element n? t? cilin do t? duhet t? thellohesh, do t? thosha ¡®t? mih?sh n?n tok?,¡¯ p?r t? nxjerr? mbeturinat nga thoi dhe gjesh fakte se si duket ai element n? realitet¡±, thot? Oloffson.

Nj? projekt tjet?r i financuar nga Banka Bot?rore ?sht? duke ndihmuar p?r p?rmir?simin e gjendjes s? prokurimit n? Kosov?, p?rmes zhvillimit t? nj? baze t? t? dh?nave t? mallrave, pun?ve dhe sh?rbimeve.

Safet Hoxha, Kryetari I Komisionit Rregullativ p?r Prokurimi Publik, thot? se kjo baz? e t? dh?nave do t? publikohet ?do tre muaj dhe do t¡¯ua mund?soj institucioneve dhe kompanive private t? vler?sojn? apo ofertojn? p?r projekte t? cilat financohen nga buxheti i shtetit.

¡°Komisioni vler?sues do t? ket? qasje n? baz? t? t? dh?nave ku mund t¡¯i shohin kuotat p?r ?mime. Ky projekt do t? eliminoj? mund?sin? p?r shtremb?rim t? ?mimit ¨C ku disa mallra mbivler?sohen apo n?nvler?sohen¡±, Hoxha tha.

N? tetorin e kaluar, Banka Bot?rore i mblodhi gjykat?sit, prokuror?t dhe ekspert? t? tjer? ligjor? n? nj? pun?tori dy-dit?she p?r t? diskutuar praktikat m? t? mira t? prokurimit publik dhe m?nyrat p?r t? ndalur shkeljet q? ndodhin gjat? procesit t? prokurimit publik, si dhe si t? zhvillohen metoda m? t? mira p?r detektimin e k?tyre shkeljeve.

Gjithashtu, edhe stafi i Agjencis? Kund?r Korrupsionit ?sht? duke u trajnuar p?r prokurim publik nga ekspert? t? angazhuar gjat? projektit. Shefi i agjencis?, Hasan preteni, thot? se ata ia kan? dal? q? t? ndalin 27 tender? me parregullsi apo me elemente t? identifikuar t? korrupsionit. Sipas Pretenit, kjo agjenci i ka shp?tuar 30 milion Euro t? parave t? taksa paguesve.

¡°Prokurimi ?sht? fusha ku zhvillohet m? s? shumti korrupsioni¡±, thot? Preteni

Jan-Peter Olters, Udh?heq?si i Bank?s Bot?rore p?r Kosov?, thot? se p?r shkak t? gjendjes fiskale dhe k?rkesave t? pafundme nga buxheti, ?sht? thelb?sore q? reformat t? drejtohen kah ngritja e vler?s s? ?do Euroje t? shpenzuar t? buxhetit.

¡°Prokurimi ?sht? par? gjer?sisht si nj?ra nga hallkat m? t? dob?ta n? k?t? aspekt. Modernizimi dhe centralizimi i prokurimit, transparenca e rritur dhe harmonizimi me praktikave t? BE-s? p?r prokurim e b?jn? prokurimin m? pak t? kushtuesh?m, e rrisin besimin n? mesin e bizneseve si dhe p?rfitimin e qytetar?ve t? Kosov?s n? p?rgjith?si¡±, Olters thot?.