ANKARA, 25 ?ubat 2022 ¨C D¨¹nya Bankas?¡¯n?n bug¨¹n yay?nlanan T¨¹rkiye Ekonomi Monit?r¨¹ raporunun son say?s?na g?re, 2021 y?l?nda beklentilerin ¨¹zerinde g¨¹?l¨¹ bir b¨¹y¨¹me kaydeden T¨¹rkiye ekonomisinin 2022 y?l?nda artan yurt i?i makroekonomik ve finansal zorluklar?n b¨¹y¨¹meyi yava?latmas? ile birlikte ?ok daha d¨¹?¨¹k bir h?zda b¨¹y¨¹mesi beklenmektedir.
Para politikas? ayarlar?nda s?kl?kla yap?lan de?i?iklikler, ve ge?ti?imiz Eyl¨¹l ay?ndan bu yana ger?ekle?tirilen bir dizi faiz indirimi,T¨¹rk Liras?¡¯n?n tarihteki en d¨¹?¨¹k seviyelere inmesine ve enflasyonun rekor seviyelere y¨¹kselmesine yol a?m??t?r. 2021 y?l?nda ihracatta ciddi bir art?? ya?anmas?na ra?men, bu zorluklar yoksul hanehalklar? i?in reel gelirleri a??nd?rm??t?r.
COVID-19 pandemisi de soruna katk?da bulunmu? ve yoksullukla m¨¹cadeleyi olumsuz etkilemi?tir. Pandemi ile ili?kili mali destek tedbirleri bu etkilerin biraz hafifletilmesine yard?mc? olsa da, pandeminin 2020 y?l?nda yakla??k 1,6 milyar insan? daha 5,50 ABD$ yoksulluk s?n?r?n?n alt?na itti?i ve T¨¹rkiye¡¯nin 2019 y?l?nda y¨¹zde 10,2 olan yoksulluk oran?n? y¨¹zde 12,2¡¯ye y¨¹kseltti?i tahmin edilmektedir.
Ayr?ca, her ne kadar gelir desteklerinin ve t¨¹ketim sepetindeki de?i?ikliklerin bu etkiyi hafifletmesi m¨¹mk¨¹n olsa da, T¨¹rkiye¡¯de t¨¹ketici fiyatlar?ndaki y¨¹zde 1¡¯lik bir art???n yoksul say?s?n? y¨¹zde 2 artt?rd??? tahmin edilmektedir. Resmi istatistiklere g?re Ocak 2021¡¯de y¨¹zde 15 olan y?ll?k enflasyonun Ocak 2022 itibariyle y¨¹zde 48,7¡¯ye y¨¹kseldi?i d¨¹?¨¹n¨¹ld¨¹?¨¹nde, yoksulluk oran?n?n 2021 y?l?nda y¨¹ksek seviyelerde seyretmi? olmas? muhtemeldir.
Y¨¹ksek ve kal?c? enflasyon orta vadedeki temel makroekonomik zorluk olacakt?r. T¨¹rkiye¡¯nin mali duru?unun ¨C ki bu geleneksel olarak ekonomi i?in g¨¹?l¨¹ bir ??pad?r- da T¨¹rk Liras?¡¯n? istikrara kavu?turmak ve enflasyonu d¨¹?¨¹rmek i?in al?nan istisnai ?nlemlerden dolay? bask? alt?na girmesi muhtemeldir. Rapor, para politikas?n?n normalle?tirilmesine, mali s¨¹rd¨¹r¨¹lebilirli?e ?ncelik veren bir maliye stratejisine, pandemi ile ilgili acil sa?l?k sistemi ve sosyal koruma ihtiya?lar?n?n kar??lanmas?na, k?r?lgan durumdaki hanehalklar?na ve ?irketlere y?nelik iyi hedeflenmi? kamu transferlerine ve gelir ¨¹retmek amac?yla vergi taban?n? geni?letmeye y?nelik ?abalara duyulan ihtiyac? vurgulamaktad?r.
D¨¹nya Bankas? T¨¹rkiye ?lke Direkt?r¨¹ Auguste Kouame raporun a??klanmas? vesilesiyle yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: ¡°T¨¹rkiye ekonomisi ve hanehalklar? i?in zorlu bir d?nemden ge?iyoruz. Ekonominin tasarruflar? harekete ge?irme, yat?r?mlar? canland?rma ve uzun vadede kapsay?c? ve yoksullu?u azalt?c? bir b¨¹y¨¹me sa?lama yetene?ini yeniden tesis edebilmesi i?in, enflasyonu kontrol alt?na alma ?abalar?nda ba?ar?l? olmak ve yeniden yap?sal politikalar ¨¹zerinde odaklanmak gerekmektedir¡±.
2021 y?l?nda tahmini y¨¹zde 10,0 olan b¨¹y¨¹me h?z?n?n, politika belirsizli?indeki sert art???n ?zel t¨¹ketimi ve yat?r?mlar? bask?lamas? sebebiyle bu y?l y¨¹zde 2¡¯ye d¨¹?mesi, 2023 y?l?nda ise y¨¹zde 3 olarak ger?ekle?mesi beklenmektedir. 2021 y?l?nda oldu?u gibi, 2022 y?l?ndaki b¨¹y¨¹mede de Avrupa Birli?i¡¯ne yap?lan ihracatta devam edecek g¨¹?l¨¹ art?? ile birlikte turizmdeki art??a ili?kin ilave beklentilerin de ?nemli belirleyici etkenler olaca?? tahmin edilmektedir. Son d?nemdeki makro-finansal istikrars?zl?k banka bilan?olar?n? bask?lam??t?r ve uzun vadeli finansman i?in sa?lanabilecek yurti?i kaynak geli?tirme ?abalar?n? sekteye u?ratm??t?r.
G?r¨¹n¨¹mdeki riskler a?a?? y?nl¨¹d¨¹r. Bunlar aras?nda yurt i?inde ve d¨¹nyada pandemiden kaynakl? ya?anan olumsuzluklar, iklim de?i?ikli?i ile ili?kili afetler, k¨¹resel ekonomi d¨¹zeyindeki muhtemel fiyat bask?lar? ve tedarik zinciri kesintileri, geli?mi? ¨¹lkelerdeki faiz oran? s?k?la?t?rma beklentileri ve bunun sonucunda k¨¹resel likidite ko?ullar?n?n s?k?la?mas? say?labilir.
D¨¹nya Bankas?¡¯n?n T¨¹rkiye Ba? Ekonomisti Hans Beck konu ile ilgili olarak ?unlar? vurgulam??t?r: ¡°2022 ve 2023 y?llar?na ili?kin b¨¹y¨¹me g?r¨¹n¨¹m¨¹n¨¹n ?n¨¹ndeki riskleri azaltabilmek i?in, k?sa vadede ekonomiyi istikrara kavu?turacak ve dikkatleri yeniden T¨¹rkiye¡¯nin orta vadedeki b¨¹y¨¹me potansiyelinin ger?ekle?tirilmesine y?neltecek iyi koordine edilmi? para ve maliye politikalar? gerekecektir.¡±
T¨¹rkiye¡¯nin k¨¹resel rekabet g¨¹c¨¹n¨¹ iyile?tirmenin ¨¹zerinde odaklanmak da T¨¹rkiye¡¯nin d¨¹?mekte olan yabanc? do?rudan yat?r?m gidi?at?n? tersine ?evirebilir ve yabanc? do?rudan yat?r?m seviyesini di?er b¨¹y¨¹k geli?en piyasalar ile benzer seviyelere y¨¹kseltebilir. Rapora g?re, T¨¹rkiye ayr?ca AB¡¯ye ihracat?n? etkileyecek olan AB S?n?rda Karbon D¨¹zenleme Mekanizmas?¡¯n?n etkilerinin ?ng?r¨¹lmesinde ve bunlar do?rultusunda haz?rl?klar?n yap?lmas?nda da ilerleme kaydedecektir.
