ľ¹ÏÓ°Ôº

?in ve Avrupa pazarlar?n? Orta Asya ve Kafkasya ¨¹zerinden birbirine ba?layan karayolu, demiryolu ve denizyolu g¨¹zergahlar?n?n olu?turdu?u bir a? olan Orta Koridor, b¨¹y¨¹menin lokomotifi haline gelme potansiyeline sahiptir. Koridoru g¨¹?lendirmeye y?nelik iyile?tirmeler, ticareti te?vik ederek, istihdam yaratarak ve giri?imcili?i destekleyerek ekonomilerin geli?melerine yard?mc? olacakt?r. Yat?r?mlar?n ve verimlilik artt?r?c? ?nlemlerin bir bile?imi 2030 y?l?na kadar koridor ¨¹zerinde seyahat s¨¹relerini yar? yar?ya azaltabilecek ve ticaret ak??lar?n? ¨¹? kat?na ??karabilecektir.

Demiryollar?n?, modlar aras? ta??mac?l??? ve denizcilik tesislerini modernize etmek i?in yat?r?mlar?n yap?lmas? gerekirken, koordinasyonun, lojistik olanaklar?n?n ve dijitalle?menin  verimlilik kazan?mlar? sa?layabilecektir. D¨¹nya Bankas? koridorun b?lgede ticaretin ve ekonomik b¨¹y¨¹menin ?n¨¹n¨¹ a?ma potansiyelini ger?e?e d?n¨¹?t¨¹rmek i?in h¨¹k¨¹metler ve ?ok tarafl? kurulu?lar ile i?birli?i yapmaktad?r.  Banka en acil olarak ele al?nmas? gereken k?sa vadeli darbo?azlar?n a??lmas?na yard?mc? olabilecek 10 kritik eylem belirledi:

1. Almat? demiryolu hatt?ndaki t?kan?kl??? azaltmak i?in bir ?ehir baypas hatt?n?n olu?turulmas?. Kazakistan¡¯?n en b¨¹y¨¹k ?ehri olan Almat?¡¯da, t¨¹m y¨¹k trenleri ?ehir merkezinden ge?mekte ve dizel lokomotiflerin elektrikli lokomotifler ile de?i?tirilmesi gerekmektedir. Yap?lacak bir ?ehir baypas hatt? bu demiryolu trafik ak???n? iyile?tirebilecektir.    
2. Kazakistan-?zbekistan s?n?r ge?i?inde uzun bekleme s¨¹releri ya?anmaktad?r. Baz? ?irketler bunun yerine y¨¹klerini kapasite s?n?rlamalar? sebebiyle g¨¹zergah d???na sap?lmas? gereken uzun ve dolayl? g¨¹zergahlar ¨¹zerinden g?ndermektedirler.  ?zbekistan ve Kazakistan aras?nda yeni bir demiryolu ba?lant?s?n?n olu?turulmas? kargo sahiplerinin bu direkt g¨¹zergahlardan faydalanmalar?na olanak tan?yacakt?r.
3. ?klim de?i?ikli?i sebebiyle Hazar Denizi¡¯nde su seviyesi d¨¹?mekte ve bu durum liman operasyonlar?n? etkilemektedir. Aktau Liman?nda i?letme verimlili?inin artt?r?lmas? i?in amaca uygun ekipmanlar?n tedarik edilmesine ve  palamar kapasitesinin artt?r?lmas?na ihtiya? duyulmaktad?r. ?rne?in, gemiden k?y?ya elle?leme s¨¹recindeki yava?l?k, her bir kargo t¨¹r¨¹ i?in en uygun vin?ler kullan?larak ve rayl? olarak ?al??an ekipmanlar edinilerek giderilebilir.
4. ?zellikle G¨¹rcistan¡¯daki lokomotif eksikli?i olmak ¨¹zere demiryolu ara?lar?n?n eksikli?i Orta Koridorun y¨¹k  ta??mac?l??? i?in bir transit g¨¹zergah? olarak potansiyelini s?n?rlamakta, uzun teslim s¨¹relerine yol a?maktad?r. Demiryolu ara?lar?n?n miktar?n?n artt?r?lmas? Koridorun kapasitesini ve verimlili?ini artt?racakt?r.
5. Akhalkalaki-T¨¹rkiye s?n?r demiryolu ba?lant?s?n?n geli?tirilmesi ve Akhalkalaki demiryolu istasyonunun b¨¹y¨¹t¨¹lmesi. Akhalkalaki istasyonu ray a??kl???n?n de?i?ti?i bir nokta oldu?undan dolay?, buradan T¨¹rkiye¡¯deki Sivas¡¯a yeni bir hat in?a edildi?inde Akhalkalaki istasyonu bir darbo?az haline gelebilir. Akhalkalaki-T¨¹rkiye s?n?r?ndaki demiryolu  hatt?n?n ikili ray a??kl???na sahip olacak hale getirilmesi yoluyla, ray de?i?imi G¨¹rcistan veya T¨¹rkiye¡¯de ger?ekle?tirilebilecek, b?ylelikle i?letme esnekli?i sa?lanacakt?r. ?ok modlu konteyn?r terminalinin veya bir manevra gar?n?n yap?lmas? yoluyla Akhalkalaki istasyonunda trenlerin yeniden konfig¨¹rasyonu h?zland?r?labilir.  
6. G¨¹rcistan¡¯?n Poti Liman? 2023 y?l?nda kapasitesine ula?t?. Poti Liman?n?n deniz ta??mac?l??? elle?leme kapasitesinin artt?r?lmas? ve hinterland?ndaki demiryolu ba?lant? olanaklar?n?n iyile?tirilmesi, liman?n daha fazla konteyn?r arac?n? bar?nd?rmas?na ve konteyn?r transit s¨¹relerini azaltmas?na olanak tan?yacakt?r.
7. Sivas-Kars-G¨¹rcistan s?n?r? demiryolu hatt?n?n en k?sa zamanda modernize edilmesi gerekmektedir. S?n?rl? y¨¹k ta??mac?l??? kapasitesi ve teknik a??dan eskimi? yap?s? sebebiyle, Orta Koridorda en acil olarak ele al?nmas? gereken demiryolu altyap? darbo?az? bu hattad?r.
8. ?stanbul¡¯daki ??¨¹nc¨¹ K?pr¨¹ ¨¹zerinden Bo?azi?i¡¯ni ge?ecek daha y¨¹ksek kapasiteli bir yer¨¹st¨¹ demiryolu ba?lant?s?n?n geli?tirilmesi, ?²õ³Ù²¹²Ô²ú³Ü±ô¡¯³Ü²Ô Orta Koridorun T¨¹rkiye b?l¨¹m¨¹n¨¹n rekabet?ili?ini azaltacak bir darbo?az haline gelmesini ?nleyecektir.  
9. Romanya ve Bulgaristan¡¯da liman ve demiryolu ba?lant?lar?n? iyile?tirmek i?in yat?r?mlar?n yap?lmas? gerekmektedir. Bu yat?r?mlar s?z konusu iki ¨¹lkede yurti?i ba?lant?lar?n ve ?zellikle Orta Avrupa ile olmak ¨¹zere s?n?r ?tesi ba?lant?lar?n g¨¹?lendirilmesine yard?mc? olacakt?r.
10. Orta Koridor genelinde, ticaretin kolayla?t?r?lmas?, s?n?r y?netiminin ve hizmet sunumunun iyile?tirilmesi ?nem ta??maktad?r. Halihaz?rda, g¨¹mr¨¹k ve s?n?r y?netimi yeterli d¨¹zeyde dijitalle?tirilmemi?tir ve bu durum etkili bir bilgi payla??m?n? s?n?rlamaktad?r. Ayr?ca, e?g¨¹d¨¹ml¨¹, programl? ve zamanl? hizmet sunumu da mevcut de?ildir.