B¨¢o c¨¢o m?i cho bi?t c¨¢c ti?u v¨´ng d? b? ?nh h??ng ?ang ??i m?t v?i hi?n t??ng n??c bi?n d?ng, ??i d??ng ?m l¨ºn, v¨¤ b?o v?i c??ng ?? m?nh h?n
WASHINGTON, D. C., 19 th¨¢ng 6, 2013 ¨C Theo m?t b¨¢o c¨¢o Ng?n H¨¤ng Th? gi?i m?i c?ng b? th¨¬ kh? n?ng tr¨¢i ??t ?m l¨ºn trong hai th?p k? t?i ?ang l¨¤m tr?m tr?ng h?n nh?ng th¨¢ch th?c m¨¤ ??ng Nam ? ?ang ph?i n? l?c v??t qua, v¨¤ ?e d?a ??o ng??c nh?ng th¨¤nh qu? ph¨¢t tri?n h? ?? r?t kh¨® kh?n m?i ??t ???c.
Gi?m Nhi?t: Th?i ti?t C?c ?oan, ?nh h??ng Khu v?c v¨¤ Th¨ªch ?ng, l¨¤ b¨¢o c¨¢o ?? ???c Vi?n Nghi¨ºn c?u T¨¢c ??ng Bi?n ??i Kh¨ª h?u Potsdam nghi¨ºn c?u bi¨ºn so?n cho Ng?n h¨¤ng Th? gi?i. B¨¢o c¨¢o n¨¤y d?a tr¨ºn m?t b¨¢o c¨¢o c?a Ng?n h¨¤ng Th? gi?i c?ng b? cu?i n?m tr??c, v?i k?t lu?n r?ng cu?i th? k? n¨¤y th? gi?i c¨® th? s? ?m l¨ºn th¨ºm 4¡ãC tr¨ºn m?c nhi?t th?i ti?n c?ng nghi?p n?u kh?ng h¨¤nh ??ng ngay b?y gi?. B¨¢o c¨¢o m?i n¨¤y xem x¨¦t c¨¢c t¨¢c ??ng c¨® th? x?y ra khi nhi?t ?? t?ng l¨ºn nh? hi?n nay (0.8¡ãC), 2¡ãC v¨¤ 4¡ãC l¨ºn s?n xu?t n?ng nghi?p, ngu?n n??c, c¨¢c h? sinh th¨¢i v¨´ng duy¨ºn h?i, v¨¤ c¨¢c th¨¤nh ph? ? khu v?c c?n Sahara Ch?u Phi, Nam ? v¨¤ ??ng Nam ?. ¡°??ng Nam ?¡± bao g?m Brunei, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Myanmar, Papua New Guinea, Philippine, Singapore, Thailand, Timor-Leste v¨¤ Vietnam.
?ng Jim Yong Kim, Ch? t?ch Ng?n h¨¤ng Th? gi?i cho bi?t: ¡°B¨¢o c¨¢o n¨¤y tr¨¬nh b¨¤y m?t k?ch b?n ? m?c b¨¢o ??ng cho nh?ng th¨¢ng n?m s?p t?i ¨C nh?ng ?i?u ch¨²ng ta c¨® th? ph?i ??i m?t trong cu?c s?ng.¡± ?ng n¨®i th¨ºm:¡°C¨¢c nh¨¤ khoa h?c cho bi?t n?u tr¨¢i ??t ?m l¨ºn th¨ºm 2?C n?a ¨C c¨® th? s? ??n trong v¨°ng 20 ??n 30 n?m n?a ¨C s? g?y h? l?y l¨¤ thi?u l??ng th?c tr¨ºn di?n r?ng, nh?ng lu?ng n¨®ng ch?a t?ng c¨® s? x?y ra, v¨¤ nh?ng tr?n l?c xo¨¢y c??ng ?? m?nh h?n. Trong t??ng lai g?n, bi?n ??i kh¨ª h?u, ?? v¨¤ ?ang x?y ra, c¨® th? s? ?nh h??ng m?nh m? ??n cu?c s?ng v¨¤ hi v?ng c?a nhi?u c¨¢ nh?n v¨¤ gia ?¨¬nh m¨¤ h? l?i kh?ng ph?i l¨¤ nguy¨ºn nh?n nhi?t ?? Tr¨¢i ??t t?ng l¨ºn.¡±
B¨¢o c¨¢o t?ng h?p nh?ng t¨¤i li?u m?i nh?t ?? ???c ?¨¢nh gi¨¢ k? c¨¤ng v¨¤ ???c b? sung th¨ºm c¨¢c m? h¨¬nh t¨¬nh hu?ng. B¨¢o c¨¢o tr¨¬nh b¨¤y hai k?ch b?n: nhi?t ?? t?ng l¨ºn c?c ?i?m 4?C v¨¤ m?t m?c v?a ph?i l¨¤ 2?C. B¨¢o c¨¢o cho th?y nhi?t ?? tr¨¢i ??t ?m l¨ºn ?ang gia t?ng ?e d?a ??n t¨¬nh tr?ng s?c kh?e v¨¤ sinh k? c?a nh?ng ng??i d? b? ?nh h??ng nh? th? n¨¤o. T?i khu v?c C?n Sahara Ch?u Phi, t¨¬nh tr?ng thi?u l??ng th?c s? tr? n¨ºn ph? bi?n h?n, trong khi ? Nam ?, ki?u th?i ti?t m?a b?o thay ??i s? l¨¤m nhi?u v¨´ng ng?p n??c v¨¤ nhi?u khu v?c kh¨¢c kh?ng ?? n??c ?? v?n h¨¤nh c¨¢c nh¨¤ m¨¢y th?y ?i?n, h? th?ng t??i ti¨ºu, v¨¤ cung c?p n??c u?ng. T?i khu v?c ??ng Nam ?, s? suy tho¨¢i v¨¤ bi?n m?t c¨¢c r?ng san h? s? l¨¤m suy gi?m ng¨¤nh du l?ch, gi?m tr? l??ng c¨¢, v¨¤ l¨¤m cho c¨¢c c?ng ??ng v¨¤ th¨¤nh ph? v¨´ng duy¨ºn h?i c¨¤ng d? b? ?nh h??ng b?i c¨¢c tr?n b?o.
C¨¢c qu?c gia ? khu v?c ??ng Nam ? ??c bi?t d? b? ?nh h??ng b?i n??c bi?n d?ng, nhi?t ?? t?ng c¨´ng c?c, c¨¢c c?n b?o nhi?t ??i v?i c??ng ?? ng¨¤y c¨¤ng m?nh, ??i d??ng ?m l¨ºn v¨¤ acid h¨®a b?i khu v?c n¨¤y bao g?m nhi?u qu?n ??o n?m trong v¨¤nh ?ai b?o nhi?t ??i v¨¤ c¨® m?t ?? d?n s? v¨´ng duy¨ºn h?i kh¨¢ cao.
?ng Axel van Trotsenburg, Ph¨® Ch? t?ch WB khu v?c Ch?u ? ¨C Th¨¢i B¨¬nh D??ng cho r?ng: ¡°Nhi?u qu?c gia ??ng Nam ? ?ang tri?n khai c¨¢c ho?t ??ng ??ng b? ?? gi?i quy?t nh?ng t¨¢c ??ng c?a bi?n ??i kh¨ª h?u, nh?ng b¨¢o c¨¢o n¨¤y cho th?y ch¨²ng ta c?n ph?i h¨¤nh ??ng nhi?u h?n n?a. Ch¨²ng ta c?n ph?i t?ng c??ng v¨¤ ??y m?nh c¨¢c ho?t ??ng n¨¤y ?? gi?m t¨¢c ??ng ?ang gia t?ng t? r?i ro kh¨ª h?u ??n cu?c s?ng c?a con ng??i, ??c bi?t nh?ng ng??i ngh¨¨o v¨¤ d? b? t?n th??ng."
B¨¢o c¨¢o ph?n t¨ªch nh?ng r?i ro th?i ti?t nguy h?i nh?t t?i khu v?c ??ng Nam ? khi tr¨¢i ??t ?m l¨ºn th¨ºm 2?C:
? N??c bi?n ?ang d?ng l¨ºn nhanh h?n d? b¨¢o tr??c ??y v¨¤ b?o s? c¨¤ng m?nh li?t. B¨¢o c¨¢o d? ?o¨¢n vi?c n??c bi?n d?ng cao th¨ºm 50 cm v¨¤o nh?ng n?m 2050 ch?c kh?ng th? tr¨¢nh kh?i do h?u qu? c?a c¨¢c ch?t th?i trong qu¨¢ kh?, v¨¤ trong m?t v¨¤i tr??ng h?p, t¨¢c ??ng c¨® th? x?y ra s?m h?n. ?i?u n¨¤y s? g?y ra h?u qu? t¨¤n ph¨¢ n?ng n? h?n, l¨¤m cho nh?ng c¨¢nh ??ng b? ng?p l?t trong th?i gian d¨¤i h?n, v¨¤ nh?ng v¨´ng ch?u th? ng?p n??c v?i nh?ng c¨¢nh ??ng v¨¤ ngu?n n??c u?ng b? x?m m?n. B¨¢o c¨¢o c?ng t¨ªnh to¨¢n r?ng c¨¢c tr?n b?o s? t?ng v? c??ng ??. (c?p 4 v¨¤ 5).
Ba v¨´ng ch?u th? s?ng Mekong, s?ng Irrawaddy v¨¤ s?ng Chao Phraya ¡ª t?t c? nh?ng di?n t¨ªch ??t quan tr?ng n?m d??i 2m so v?i m?c n??c bi?n ¨C ??c bi?t b? nguy hi?m. N?ng nghi?p, nu?i tr?ng v¨¤ ?¨¢nh b?t th?y s?n, v¨¤ du l?ch l¨¤ nh?ng ng¨¤nh d? b? t¨¢c ??ng nhi?u nh?t do bi?n ??i kh¨ª h?u ? nh?ng v¨´ng ??ng b?ng n¨¤y. C¨¢c th¨¤nh ph? v¨´ng duy¨ºn h?i, v?i s? t?p trung d¨¤y ??c v? m?t ?? d?n s? v¨¤ t¨¤i s?n v?t ch?t, c?ng ?ang b? ??t tr??c nguy c? nh?ng c?n b?o c??ng ?? m?nh, n??c bi?n d?ng trong th?i gian d¨¤i, v¨¤ nh?ng tr?n b?o ven bi?n b?t ng?. Th¨¤nh ph? Bangkok, H? Ch¨ª Minh, Jakarta, Manila, v¨¤ Yangon l¨¤ nh?ng th¨¤nh ph? ???c d? ?o¨¢n s? b? ?nh h??ng nhi?u nh?t.
? C¨¢c r?ng san h? s? b? t?n h?i n?ng n?. Qu¨¢ tr¨¬nh acid h¨®a ??i d??ng ?ang t?ng l¨ºn d?n ??n m?t nguy c? cao (kh? n?ng kho?ng 50%) l¨¤ c¨¢c r?ng san h? b? t?y tr?ng h¨¤ng n?m b?t ??u t? n?m 2030. C¨¢c d? ?o¨¢n ch? ra r?ng t?t c? c¨¢c r?ng san h? ? khu v?c ??ng Nam ? c¨® th? s? tr?i qua nh?ng ?nh h??ng nghi¨ºm tr?ng v¨¤o n?m 2050, l¨¤m t?n th??ng c¨¢c lo¨¤i sinh v?t bi?n, ng¨¤nh du l?ch, v¨¤ c?ng vi?c c?a ng??i d?n. C¨® kho?ng 138 tri?u ng??i ?ang sinh s?ng ? c¨¢c v¨´ng duy¨ºn h?i v¨¤ trong kho?ng c¨¢ch 30km c?a m?t r?ng san h?. Nh?ng ng??i n¨¤y c¨® th? ph?i g¨¢nh ch?u c¨¢c t¨¢c ??ng x? h?i, kinh t?, v¨¤ dinh d??ng do h?u qu? c?a bi?n ??i kh¨ª h?u.
? Vi?c l¨¤m khu v?c n?ng th?n v¨¤ duy¨ºn h?i b? ?e d?a. B¨¢o c¨¢o d? ?o¨¢n tr? l??ng c¨¢ t?i v¨´ng bi?n Java v¨¤ V?nh Th¨¢i Lan s? b? ?nh h??ng do nhi?t ?? n??c bi?n t?ng v¨¤ m?c oxy gi?m, v¨¤ tr?ng l??ng c? th? trung b¨¬nh c?a c¨¢c lo¨¤i c¨¢ s? nh? ?i r?t nhi?u v¨¤o n?m 2050. V¨´ng ??ng b?ng s?ng Mekong s?n xu?t kho?ng 50% t?ng s?n l??ng n?ng nghi?p c?a Vi?t Nam v¨¤ ?¨®ng g¨®p ch? y?u v¨¤o xu?t kh?u g?o c?a qu?c gia n¨¤y. N??c bi?n d?ng 30 cm, c¨® th? x?y ra s?m v¨¤o n?m 2040, c¨® th? g?y thi?t h?i kho?ng 12% s?n l??ng g?o.
?ng van Trotsenburg ²Ô¨®¾±: ¡°C¨¢c qu?c gia c?n ???c h? tr? ?? ??nh h??ng l?i c¨¢c k? ho?ch ph¨¢t tri?n, theo ?¨® bi?n ??i kh¨ª h?u s? l¨¤ m?t nh?n t? trong qu¨¢ tr¨¬nh l?p k? ho?ch d?a v¨¤o nh?ng n? l?c ?ang ???c th?c hi?n. Ch¨ªnh ph? Vi?t Nam ?? t¨¬m ki?m s? h? tr? c?a Ng?n h¨¤ng Th? gi?i trong vi?c ?ng ph¨® v?i nh?ng th¨¢ch th?c c?a bi?n ??i kh¨ª h?u v¨¤ c? h?i th¨ªch ?ng v?i bi?n ??i kh¨ª h?u v¨¤ chuy?n sang t?ng tr??ng carbon th?p. Philippine ?? ban h¨¤nh Lu?t Bi?n ??i Kh¨ª h?u v¨¤ Lu?t Qu?n l? v¨¤ Gi?m nh? R?i ro Thi¨ºn tai Qu?c gia, ?¨¢nh d?u m?t ti?n b? l?n trong vi?c qu?c gia n¨¤y ?ng x? v?i th¨¢ch th?c bi?n ??i kh¨ª h?u.¡±
Nh?ng b?ng ch?ng tr¨¬nh b¨¤y trong b¨¢o c¨¢o Gi?m nhi?t th? hi?n t?m quan tr?ng c?a Ng?n h¨¤ng Th? gi?i trong vi?c gi?m thi?u bi?n ??i kh¨ª h?u, th¨ªch ?ng v?i bi?n ??i kh¨ª h?u, v¨¤ c?ng t¨¢c qu?n l? r?i ro thi¨ºn tai trong qu¨¢ tr¨¬nh ph¨¢t tri?n v¨¤ gi?m ngh¨¨o. Ng?n h¨¤ng ?ang gi¨²p ?? 130 qu?c gia tr¨ºn to¨¤n th? gi?i tri?n khai c¨¢c ho?t ??ng v? bi?n ??i kh¨ª h?u. N?m tr??c, Ng?n h¨¤ng ?? t?ng g?p ??i h? tr? t¨¤i ch¨ªnh cho c?ng t¨¢c th¨ªch ?ng ¨C t? 2,3 tri?u trong n?m t¨¤i ch¨ªnh 2011 l¨ºn 4,6 tri?u trong n?m t¨¤i kh¨®a 2012.
Ng?n h¨¤ng Th? gi?i ?ang h? tr? c¨¢c ho?t ??ng c? th?, t¨¤i tr? c¨¢c d? ¨¢n tr? gi¨²p ng??i ngh¨¨o tho¨¢t ngh¨¨o, t?ng t¨ªnh b?n v?ng, v¨¤ gi?m c¨¢c lo?i ph¨¢t th?i:
? ? Philippine: Nh?ng th¨¢ch th?c l?n nh?t ??n t? t¨¢c ??ng n?ng n? c?a c¨¢c c?n b?o s? ?nh h??ng ??n c¨¢c khu ??nh c? kh?ng ch¨ªnh th?c v¨¤ c?ng ??ng ven bi?n. Ng?n h¨¤ng Th? gi?i ?ang l¨¤m vi?c v?i ch¨ªnh ph? Philippine nh?m n?ng cao n?ng l?c qu?c gia trong vi?c ?ng ph¨® v?i t¨¢c ??ng c?a kh¨ª h?u v¨¤ gi¨²p ??m b?o t?ng chi ti¨ºu c?ng qu?c gia ???c t?p trung ph¨´ h?p cho c¨¢c ho?t ??ng ?ng ph¨® v?i bi?n ??i kh¨ª h?u. C¨´ng v?i c¨¢c ??i t¨¢c ph¨¢t tri?n kh¨¢c, Ng?n h¨¤ng c?ng ?ang gi¨²p chu?n b? c¨¢c d? ¨¢n ?u ti¨ºn nh?m n?ng cao n?ng l?c qu?n l? b?o l?t v¨¤ s? b?n v?ng t?i Metro Manila.
? ? Vi?t Nam: m?t s? ?nh h??ng l?n nh?t s? l¨¤ l? l?t ? khu v?c ?? th? do t¨¢c ??ng c?a n??c bi?n x?m nh?p m?n ? khu v?c ??ng b?ng s?ng Mekong. Ng?n h¨¤ng Th? gi?i ?ang l¨¤m vi?c v?i ch¨ªnh ph? Vi?t Nam trong h¨¤ng lo?t c¨¢c ho?t ??ng ch¨ªnh s¨¢ch nh?m gi?m thi?u t¨¢c ??ng c?a bi?n ??i kh¨ª h?u v¨¤ ?ang th?o lu?n c¨¢c ch??ng tr¨¬nh t?i th¨¤nh ph? H? Ch¨ª Minh v¨¤ ??ng b?ng s?ng Mekong ?? gi?i quy?t c¨¢c m?i ?e d?a n¨¤y.
? ? Thailand: Tr?n l?t n?ng n? ? Bangkok n?m 2011 l¨¤ m?t ?i?m b¨¢o tr??c nh?ng g¨¬ m¨¤ th¨¤nh ph? n¨¤y s? ph?i g¨¢nh ch?u khi tr¨¢i ??t ?m l¨ºn. Sau tr?n l?t, Bangkok ?? l¨¤m vi?c v?i Ch¨ªnh ph? ?? ??a ra nh?ng ?? su?t qu?n l? l? l?t ???c t?t h?n.
?? t?i b¨¢o c¨¢o Gi?m nhi?t: Th?i ti?t C?c ?oan, ?nh h??ng Khu v?c v¨¤ Th¨ªch ?ng v¨¤o trang web:
Th?m ch¨²ng t?i t?i Facebook:
C?p nh?t qua Twitter:
Xem k¨ºnh YouTube :
??c blog Qu¨¢ tr¨¬nh ph¨¢t tri?n trong b?i c?nh Bi?n ??i kh¨ª h?u :
