WASHINGTON, ng¨¤y 13 th¨¢ng 01 n?m 2015 - Ti?p sau n?m 2014 - m?t n?m ?¨¢ng th?t v?ng, n?m nay t?ng tr??ng ? c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n s? t?ng nh?, m?t ph?n l¨¤ do gi¨¢ d?u gi?m, n?n kinh t? M? m?nh m? h?n, l?i su?t to¨¤n c?u ti?p t?c ? m?c th?p, v¨¤ ¨ªt r¨¤o c?n t?ng tr??ng h?n ? m?t s? th? tr??ng l?n thu?c khu v?c m?i n?i, theo b¨¢o c¨¢o Tri?n v?ng Kinh t? To¨¤n c?u c?a Ng?n h¨¤ng Th? gi?i c?ng b? h?m nay.
Sau khi t?ng tr??ng ??c ??t 2,6% n?m 2014, t?ng tr??ng kinh t? to¨¤n c?u d? ??t 3% n?m nay, 3,3% trong n?m 2016 v¨¤ 3,2% trong n?m 2017 [1], theo d? b¨¢o hai l?n m?t n?m c?a Ng?n h¨¤ng Th? gi?i. N?m 2014, c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n t?ng tr??ng trung b¨¬nh 4,4%, d? b¨¢o s? t?ng 4,8% n?m 2015, t?ng tr??ng m?nh l¨ºn 5,3% v¨¤ 5,4% cho c¨¢c n?m 2016 v¨¤ 2017.
"Trong m?i tr??ng kinh t? ??y bi?n ??ng n¨¤y, c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n c?n s? d?ng ngu?n l?c m?t c¨¢ch kh?n ngoan ?? h? tr? cho c¨¢c ch??ng tr¨¬nh x? h?i v?i tr?ng t?m l¨¤ ng??i ngh¨¨o, ??ng th?i ti?n h¨¤nh c?i c¨¢ch c? c?u ??u t? v¨¤o con ng??i," ?ng Jim Yong Kim, Ch? t?ch Ng?n h¨¤ng Th? gi?i ph¨¢t bi?u. "?i?u t?i quan tr?ng l¨¤ c¨¢c n??c c?n ph¨¢ b? m?i r¨¤o c?n kh?ng c?n thi?t cho ??u t? v¨¤o kh?i t? nh?n. Cho ??n nay, kh?i t? nh?n v?n l¨¤ ngu?n t?o vi?c l¨¤m l?n nh?t v¨¤ c¨® th? gi¨²p ??a h¨¤ng tr?m tri?u ng??i tho¨¢t ngh¨¨o."
?n ??ng sau s? ph?c h?i kinh t? mong manh n¨¤y l¨¤ c¨¢c xu h??ng tr¨¢i chi?u ng¨¤y c¨¤ng m?nh ?nh h??ng s?u s?c ??n t?ng tr??ng to¨¤n c?u. C¨¢c ho?t ??ng ? M? v¨¤ Anh ?ang c¨® ?¨¤ ?i l¨ºn khi th? tr??ng lao ??ng ?ang h?i ph?c v¨¤ ch¨ªnh s¨¢ch ti?n t? ?ang ph¨´ h?p. Nh?ng ? Khu v?c Ch?u ?u v¨¤ Nh?t B?n, vi?c ph?c h?i kinh t? v?n ch?a t?o ???c ti?ng vang r? r?t khi t¨¤n d? c?a cu?c kh?ng ho?ng t¨¤i ch¨ªnh v?n c¨°n dai d?ng. Trong khi ?¨®, Trung Qu?c s? tr?i qua cu?c suy gi?m t?ng tr??ng kinh t? c¨® ki?m so¨¢t th?n tr?ng, t?ng tr??ng tuy gi?m xu?ng nh?ng v?n ? m?c kh¨¢ cao l¨¤ 7,1% trong n?m nay (n?m 2014 l¨¤ 7,4%), 7% n?m 2016 v¨¤ 6,9% n?m 2017. V¨¤ s? c¨® ng??i th?ng k? thua khi gi¨¢ d?u gi?m m?nh.
R?i ro c?a vi?n c?nh kinh t? th? gi?i v?n nghi¨ºng v? ph?n b?t l?i do s? chi ph?i c?a b?n y?u t? sau.
Y?u t? ??u ti¨ºn l¨¤ th??ng m?i to¨¤n c?u ?ang y?u ?i. Y?u t? th? hai l¨¤ kh? n?ng bi?n ??ng th? tr??ng t¨¤i ch¨ªnh do l?i su?t ? c¨¢c n?n kinh t? ch? ??o t?ng ? c¨¢c m?c th?i gian kh?ng d? ?o¨¢n ???c. Y?u t? th? ba l¨¤ m?c ?? gi¨¢ d?u th?p g?y ¨¢p l?c ??n c?n ??i t¨¤i ch¨ªnh ? c¨¢c n??c s?n xu?t d?u. Y?u t? th? t? l¨¤ nguy c? suy tho¨¢i ho?c gi?m ph¨¢t k¨¦o d¨¤i ? Khu v?c ch?u ?u hay Nh?t B?n.
"?¨¢ng lo ng?i l¨¤ s? kh?i ph?c kinh t? b? ch?ng l?i ? m?t s? n?n kinh t? thu nh?p cao v¨¤ th?m ch¨ª ? m?t s? n??c thu nh?p th?p c¨® l? l¨¤ tri?u ch?ng c?a t¨¬nh tr?ng b?t ?n c? c?u s?u s?c h?n," ?ng Kaushik Basu, chuy¨ºn gia Kinh t? Tr??ng v¨¤ Ph¨® ch? t?ch cao c?p c?a Ng?n h¨¤ng Th? gi?i ph¨¢t bi?u. "Khi t?ng tr??ng d?n s? ch?m d?n ? nhi?u n??c, ngu?n lao ??ng tr? thu h?p l?i, ?nh h??ng l?n ??n hi?u su?t lao ??ng. Nh?ng trong c¨¢i r?i v?n c¨® c¨¢i may. Gi¨¢ d?u th?p h?n v¨¤ theo d? t¨ªnh ti?p t?c gi?m n?m 2015, s? g¨®p ph?n gi?m l?m ph¨¢t tr¨ºn to¨¤n th? gi?i v¨¤ c¨® l? s? k¨¬m h?m hi?n t??ng t?ng l?i su?t ??t bi?n ? c¨¢c n??c gi¨¤u. ?i?u n¨¤y s? m? ra th?i ?i?m c? h?i cho c¨¢c n??c nh?p kh?u d?u, nh? Trung Qu?c v¨¤ ?n ??; ch¨²ng t?i cho r?ng ??n n?m 2016, m?c t?ng tr??ng c?a ?n ?? s? l¨ºn ??n 7%. ?i?u quan tr?ng l¨¤ c¨¢c n??c ph?i s? d?ng th?i ?i?m n¨¤y ?? m? c?a cho c¨¢c c?i c¨¢ch t¨¤i ch¨ªnh v¨¤ c? c?u, nh?m gi¨²p ??y m?nh t?ng tr??ng l?u d¨¤i v¨¤ ph¨¢t tri?n h¨°a nh?p."
Nh? v¨¤o th? tr??ng lao ??ng ?ang d?n ph?c h?i, ng?n s¨¢ch ¨ªt b? th?t ch?t h?n, gi¨¢ c? h¨¤ng h¨®a h?p l?, v¨¤ chi ph¨ª t¨¤i ch¨ªnh ? m?c th?p, t?ng tr??ng ? nh¨®m c¨¢c n??c thu nh?p cao theo d? t¨ªnh t?ng nh? ??n kho?ng 2,2% n?m nay (t? m?c 1,8% n?m 2014) v¨¤ t?ng th¨ºm kho?ng 2,3% giai ?o?n 2016-2017. N?m 2015, t?ng tr??ng ? M? theo d? t¨ªnh t?ng l¨ºn 3,2% (so v?i 2.4% n?m ngo¨¢i), tr??c khi gi?m nh? xu?ng c¨°n 3% v¨¤ 2,4% n?m 2016 v¨¤ 2017 t??ng ?ng. ? Khu v?c Ch?u ?u, t¨¬nh tr?ng l?m ph¨¢t th?p ?¨¢ng lo ng?i cho th?y n¨® ti?p t?c k¨¦o d¨¤i. Khu v?c ch?u ?u ???c d? b¨¢o l¨¤ t?ng tr??ng ch?m ch?p trong n?m 2015 ? m?c 1,1% (0,8% n?m 2014), t?ng l¨ºn 1,6% giai ?o?n 2016 - 2017. ? Nh?t B?n, t?ng tr??ng s? l¨ºn ??n 1,2% n?m 2015 (n?m 2014 ch? ??t m?c 0,2%), v¨¤ 1,6% n?m 2016.
N?m 2015, d¨°ng ch?y th??ng m?i v?n kh?ng ho?t ??ng hi?u qu?. K? t? kh?ng ho?ng t¨¤i ch¨ªnh to¨¤n c?u, th??ng m?i to¨¤n c?u tr? n¨ºn tr¨¬ tr?, t?ng tr??ng n?m 2013 v¨¤ 2014 ch? ??t d??i 4%, th?p h?n r?t nhi?u so v?i m?c t?ng tr??ng 7% h¨¤ng n?m c?a th?i k? ti?n kh?ng ho?ng. Ph?n t¨ªch trong b¨¢o c¨¢o ?? ch? ra r?ng suy tho¨¢i kinh t? m?t ph?n l¨¤ do nhu c?u gi?m v¨¤ do ?? nh?y c?a th??ng m?i th? gi?i c¨® v? kh?ng theo k?p nh?ng thay ??i c?a ho?t ??ng to¨¤n c?u. Thay ??i trong chu?i gi¨¢ tr? to¨¤n c?u v¨¤ s? d?ch chuy?n c?a nhu c?u nh?p kh?u c¨® l? ?? g¨®p ph?n l¨¤m gi?m ?? nh?y c?a th??ng m?i tr??c s? t?ng tr??ng.
Gi¨¢ c? h¨¤ng h¨®a theo d? ?o¨¢n t?ng kh?ng ?¨¢ng k? trong n?m 2015. Theo m?t ch??ng trong b¨¢o c¨¢o, gi¨¢ d?u gi?m m?nh b?t th??ng trong 6 th¨¢ng cu?i n?m 2014 c¨® th? ?? l¨¤m gi?m ?¨¢ng k? ¨¢p l?c l?m ph¨¢t v¨¤ g¨®p ph?n c?i thi?n c¨¢n c?n t¨¤i kho?n v¨¤ t¨¤i ch¨ªnh hi?n t?i ? c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n xu?t kh?u d?u.
"Gi¨¢ d?u th?p s? d?n ??n s? d?ch chuy?n quy m? thu nh?p th?c t? c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n xu?t kh?u d?u sang c¨¢c n??c ?ang ph¨¢t tri?n nh?p kh?u d?u. ??i v?i c? n??c xu?t kh?u v¨¤ n??c nh?p kh?u, gi¨¢ d?u th?p l¨¤ c? h?i ?? ti?n h¨¤nh c?i c¨¢ch gi¨²p t?ng ngu?n l?c t¨¤i ch¨ªnh v¨¤ ??y m?nh c¨¢c m?c ti¨ºu v? m?i tr??ng," ph¨¢t bi?u c?a ?ng Ayhan Kose, Gi¨¢m ??c B¨¢o c¨¢o Tri?n v?ng Ph¨¢t tri?n c?a Ng?n h¨¤ng Th? gi?i.
Trong s? c¨¢c n??c l?n thu?c nh¨®m thu nh?p trung b¨¬nh h??ng l?i t? gi¨¢ d?u th?p l¨¤ ?n ??. N?m 2015, t?ng tr??ng c?a n??c n¨¤y d? t¨ªnh l¨ºn ??n 6,4% (t? m?c 5,6% n?m 2014), t?ng ??n 7% giai ?o?n 2016-2017. ? Braxin, In??n¨ºxia, Nam M? v¨¤ Th? Nh? K?, s? s?t gi?m gi¨¢ d?u gi¨²p gi?m l?m ph¨¢t v¨¤ th?m h?t t¨¤i kho?n v?ng lai, m?t nguy¨ºn nh?n ch¨ªnh c?a t¨¬nh tr?ng d? b? t?n th??ng ? nhi?u n??c trong nh¨®m thu nh?p th?p.
Tuy nhi¨ºn, duy tr¨¬ gi¨¢ d?u th?p s? l¨¤m suy y?u ho?t ??ng t?i c¨¢c n??c xu?t kh?u. V¨ª d?, t?ng tr??ng kinh t? Nga ???c d? b¨¢o ?m 2,9% n?m 2015, v¨¤ n?m 2016 h?u nh? kh?ng t?ng tr??ng v?i m?c t?ng 0,1%.
Ng??c l?i v?i nh¨®m c¨¢c n??c thu nh?p trung b¨¬nh, nh?m 2014, ho?t ??ng kinh t? ? nh¨®m c¨¢c n??c thu nh?p th?p ???c ??y m?nh do t?ng ??u t? c?ng, ph¨¢t tri?n m?nh c¨¢c ng¨¤nh d?ch v?, nhi?u th¨¤nh t?u kh? quan, v¨¤ c¨® d¨°ng v?n ?¨¢ng k?. V¨¤o giai ?o?n 2015-2017, t?ng tr??ng ? c¨¢c n??c c¨® thu nh?p th?p theo d? t¨ªnh v?n ? m?c cao l¨¤ 6% trong khi ?¨® vi?c ?i?u ti?t gi¨¢ d?u v¨¤ c¨¢c h¨¤ng h¨®a kh¨¢c s? k¨¬m h?m s? t?ng tr??ng ? c¨¢c n??c thu nh?p th?p xu?t kh?u h¨¤ng h¨®a.
"R?i ro cho n?n kinh t? to¨¤n c?u l¨¤ r?t l?n. C¨¢c n??c c¨® khung ch¨ªnh s¨¢ch t??ng ??i tin c?y h?n v¨¤ c¨® nh¨¤ n??c theo h??ng c?i c¨¢ch s? ? v? th? t?t h?n trong vi?c v??t qua th¨¢ch th?c c?a n?m 2015," k?t lu?n c?a ?ng Franziska Ohnsorge, T¨¢c gi? Ch¨ªnh c?a b¨¢o c¨¢o.
To¨¤n b? b¨¢o c¨¢o v¨¤ c¨¢c b? d? li?u ?i k¨¨m c¨® t?i www.worldbank.org/globaloutlook
Tri?n v?ng kinh t? to¨¤n c?u: Khu v?c ??ng ? - Th¨¢i B¨¬nh D??ng: V?n c¨°n d? ??a t¨¤i kho¨¢ v¨¤ h?y s? d?ng n¨®
Nh?ng di?n ti?n g?n ??y: Khu v?c ??ng ? Th¨¢i B¨¬nh D??ng v?n l¨¤ khu v?c ph¨¢t tri?n nhanh nh?t th? gi?i n?m 2014 v?i t? l? t?ng tr??ng 6,9%, ch? k¨¦m 0,3 ?i?m ph?n tr?m so v?i 2013. T?i Trung Qu?c c¨¢c bi?n ph¨¢p ch¨ªnh s¨¢ch ?? l¨¤m gi?m d?n t?c ?? t?ng tr??ng xu?ng c¨°n 7,4% trong n?m 2014 so v?i 7,7% n?m 2013. ?¨® l¨¤ c¨¢c bi?n ph¨¢p ki?m so¨¢t nh?ng y?u k¨¦m t¨ªch t? trong khu v?c t¨¤i ch¨ªnh b?ng c¨¢ch gi?m t?ng tr??ng t¨ªn d?ng, c¨¢c bi?n ph¨¢p h?n ch? trong m?t s? ng¨¤nh ho?t ??ng qu¨¢ c?ng su?t ho?c c¨¢c ng¨¤nh g?y ? nhi?m m?i tr??ng v¨¤ c¨¢c bi?n ph¨¢p k¨ªch th¨ªch t?ng tr??ng ???c ??a ra v?i m?c ?¨ªch h?n ch? t¨¢c ??ng gi?m t?ng tr??ng.
T?i c¨¢c n??c kh¨¢c trong khu v?c ch¨ªnh s¨¢ch th?t ch?t v¨¤ b?t ?n ch¨ªnh tr? ti?p t?c ?nh h??ng t?i t?ng tr??ng t¨ªn d?ng v¨¤ ??u t?. Ng?n h¨¤ng trung ??ng t?i Indonesia v¨¤ Malaysia ?? t?ng l?i su?t ch¨ªnh s¨¢ch nh?m h?n ch? k? v?ng l?m ph¨¢t d? t¨ªnh x?y ra sau khi c?t gi?m tr? gi¨¢ nhi¨ºn li?u trong n?m 2014. M?ng C? v¨¤ Philippines c?ng t?ng l?i su?t ch¨ªnh s¨¢ch nh?m ki?m so¨¢t ¨¢p l?c gi¨¢ c? th? hi?n h?n ch? v? n?ng l?c s?n xu?t. Trung Qu?c, Th¨¢i Lan v¨¤ Vi?t Nam l¨¤ c¨¢c tr??ng h?p ngo?i l?, ?? gi?m l?i su?t nh?m h? tr? s?n xu?t trong b?i c?nh l?m ph¨¢t gi?m ?e d?a g?y ra gi?m ph¨¢t. C?n ??i t¨¤i kho¨¢ m?t s? n??c suy gi?m do t?ng tr??ng b? ch?m l?i. Tuy t?ng tr??ng ??u t? c¨® gi?m h?n so v?i m?c sau kh?ng ho?ng nh?ng t?ng c?u lao ??ng, t?ng l??ng ki?u h?i v¨¤ th? tr??ng v?n ho?t ??ng m?nh ?? l¨¤m t?ng l??ng ti¨ºu d¨´ng. Lu?ng v?n t?ng m?nh tr? l?i sau khi suy gi?m trong qu? 1, ch? y?u ch?y v¨¤o mua c? ph?n v¨¤ tr¨¢i phi?u, nh?ng sau ?¨® trong th¨¢ng 12 l?i b? ¨¢p l?c do gi¨¢ d?u gi?m v¨¤ m?c ?? b?t ?n to¨¤n c?u t?ng.
Vi?n c?nh: D? ?o¨¢n t?ng tr??ng khu v?c s? gi?m xu?ng c¨°n 6,7% n?m 2015 v¨¤ duy tr¨¬ t?i m?c ?¨® trong k? trung h?n do t?ng s?n l??ng trong v¨´ng, tr? Trung Qu?c, s? ?n ??nh v¨¤ b¨´ tr? v¨¤o ph?n gi?m s¨²t c?a Trung Qu?c. T?i Trung Qu?c, c?i c¨¢ch c? c?u, gi?m k¨ªch th¨ªch t?ng tr??ng, v¨¤ th?t ch?t t¨ªn d?ng s? l¨¤m gi?m m?c ??u t? v¨¤ k¨¦o t? l? t?ng tr??ng xu?ng c¨°n 6,9% v¨¤o n?m 2017. D? ?o¨¢n ho?t ??ng s?n xu?t t?i c¨¢c n??c kh¨¢c trong khu v?c s? t?ng nh? do xu?t kh?u t?ng, do b?t ?n ch¨ªnh tr? t?i Th¨¢i Lan gi?m, v¨¤ do ??u t? t?ng tr? l?i, nh?t l¨¤ t?i Indonesia v¨¤ Philippines. T?ng c?u t? c¨¢c n??c thu nh?p cao c?ng t¨¢c ??ng t¨ªch c?c l¨ºn khu v?c do m?c ?? h?i nh?p cao v¨¤o chu?i gi¨¢ tr? to¨¤n c?u. C¨¢n c?n th??ng m?i ???c c?i thi?n do gi¨¢ h¨¤ng ho¨¢ gi?m v¨¤ vi?n c?nh t?ng tr??ng thu?n ti?n s? k¨ªch th¨ªch lu?ng v?n v¨¤o khu v?c (tr? nh?ng n??c xu?t kh?u h¨¤ng ho¨¢ nh? Indonesia, M?ng C?, v¨¤ ? m?t m?c ?? n¨¤o ?¨® Malaysia). Kh?ng k? Trung Qu?c, t?ng tr??ng to¨¤n v¨´ng d? ?o¨¢n s? ??t m?c 5,2% n?m 2015, t?ng l¨ºn 5,4% v¨¤ 5,5% trong n?m 2016 v¨¤ 2017.
R?i ro: Nh?ng r?i ro ch¨ªnh ph¨¢t sinh t? m?c ?? t?ng tr??ng kh?ng nh? mong mu?n tr¨ºn to¨¤n c?u v¨¤ m?c ?? s?t gi?m nhanh h?n d? t¨ªnh t?i Trung Qu?c, m?c d¨´ v?i m?t x¨¢c xu?t nh?. Ngo¨¤i ra, vi?n c?nh khu v?c c?ng b? ?e do? b?i nguy c? t¨¬nh h¨¬nh t¨¤i ch¨ªnh to¨¤n c?u b? th?t ch?t.
M?c d¨´ kh¨® c¨® kh? n?ng x?y ra nh?ng n?u kh?ng gi?i quy?t ???c nh?ng y?u k¨¦m trong khu v?c t¨¤i ch¨ªnh Trung Qu?c th¨¬ ho?t ??ng s?n xu?t s? b? ?nh h??ng. T?ng tr??ng ch?m l?i t?i Trung Qu?c s? ?nh h??ng l¨ºn to¨¤n v¨´ng b?i qui m? th? tr??ng v¨¤ m?c ?? li¨ºn k?t ch?t ch? v? th??ng m?i v¨¤ ??u t?. Do gi¨¢ h¨¤ng ho¨¢ c¨® xu h??ng gi?m n¨ºn c¨¢c n??c xu?t kh?u h¨¤ng ho¨¢ nh? Indonesia v¨¤ M?ng C? s? b? t¨¢c ??ng k¨¦p.
M?c ?? m?ng manh c?a th? tr??ng t¨¤i ch¨ªnh, ho?c ?i?u ki?n t¨¤i ch¨ªnh to¨¤n c?u b? th?t ch?t ??t ng?t c¨® th? l¨¤m gi?m m?nh ho?c ??o ng??c d¨°ng v?n v¨¤ g?y s?c ¨¦p ?¨¢ng k? l¨ºn m?t s? n??c. ?i?u ki?n t¨¤i ch¨ªnh b¨ºn ngo¨¤i b? th?t ch?t s? d?n ??n t?ng l?i su?t trong n??c. Nh? v?y l??ng thanh to¨¢n n? s? t?ng v¨¤ t¨¢c ??ng l¨ºn b?ng c?n ??i c?a ng?n h¨¤ng, doanh nghi?p, v¨¤ c¨¢c h? gia ?¨¬nh. N?u n? x?u t?ng l¨ºn s? l¨¤m y?u h? th?ng ng?n h¨¤ng v¨¤ bu?c ng??i ta ??t c?u h?i v? s? ?n ??nh t¨¤i ch¨ªnh. Nh?ng n??c c¨® truy?n th?ng c¨® t? l? tr? n? khu v?c t? nh?n cao do n? t¨ªch t? nhanh k? t? khi x?y ra kh?ng ho?ng t¨¤i ch¨ªnh to¨¤n c?u, s? ch?u nhi?u r?i ro h?n.
Ngu?n: Ng?n h¨¤ng Th? gi?i
D? b¨¢o c?a Ng?n h¨¤ng Th? gi?i ???c c?p nh?t th??ng xuy¨ºn khi c¨® s? li?u m?i.
a T? l? t?ng tr??ng trong to¨¤n b? k? b¨¢o c¨¢o l¨¤ t? l? trung b¨¬nh g?p
[1] C?n c? v¨¤o k?t qu? s?c mua t??ng ???ng n?m 2010, t?ng tr??ng to¨¤n c?u s? ??t m?c 3,6% n?m 2015, v¨¤ 4,0% qua c¨¢c n?m 2016, 2017.
