D?ugoterminowe perspektywy wzrostu s? najs?absze od pocz?tku wieku
WASZYNGTON, 16 stycznia 2025 r. ¨C Gospodarki rozwijaj?ce si?, kt¨®re odpowiadaj? za 60 proc. globalnego wzrostu gospodarczego, wed?ug prognoz zako¨½cz? pierwsze ?wier?wiecze XXI wieku z najs?abszymi perspektywami wzrostu od roku 2000 ¨C tak wynika z najnowszej edycji raportu Global Economic Prospects Banku ?wiatowego. W globalnej gospodarce najbli?sze dwa lata przynios? stabilizacj? wzrostu, ale kraje rozwijaj?ce si? b?d? wolniej nadrabia? dystans do poziomu dochod¨®w gospodarek rozwini?tych.
Wed?ug prognoz Banku ?wiatowego w latach 2025-2026 globalna gospodarka b?dzie rozwija?a si? w tempie 2,7 proc. rocznie, podobnie jak w roku 2024, natomiast inflacja i stopy procentowe b?d? stopniowo spada?. Wzrost w gospodarkach rozwijaj?cych si? r¨®wnie? pozostanie stabilny, na poziomie ok. 4 proc. w nadchodz?cych dw¨®ch latach, ale oznacza to, ?e tempo wzrostu b?dzie s?absze ni? przed pandemi? i niewystarczaj?ce, by znacz?co zmniejsza? ub¨®stwo i osi?ga? szersze cele rozwojowe.
Opr¨®cz prognoz analiza Banku ?wiatowego zawiera tak?e pierwsz? systematyczn? ocen? wynik¨®w gospodarek rozwijaj?cych si? w pierwszym ?wier?wieczu XXI wieku. Wskazuje ona, ?e w pierwszej dekadzie obecnego stulecia kraje rozwijaj?ce si? ros?y najszybciej od lat 70. XX wieku, ale wzrost os?ab? po globalnym kryzysie finansowym z lat 2008-2009. Os?ab?a tak?e globalna integracja ekonomiczna: jako procent PKB, nap?yw bezpo?rednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do gospodarek rozwijaj?cych si? jest obecnie o po?ow? ni?szy ni? we wczesnych lat 2000. Liczba nowych ogranicze¨½ w handlu by?a w 2024 r. pi?ciokrotnie wy?sza ni? ?rednia z lat 2010-2019. W rezultacie wzrost gospodarczy spad? ¨C z 5,9 proc. w latach 2000 do 5,1 proc. w latach 2010 i do 3,5 proc. w latach dwudziestych. Od 2014 roku, z wy??czeniem Chin i Indii, ?rednie roczne tempo wzrostu dochod¨®w na mieszka¨½ca w gospodarkach rozwijaj?cych si? by?o o p¨®? punktu procentowego ni?sze ni? w gospodarkach rozwini?tych, co zwi?ksza przepa?? mi?dzy bogatymi a biednymi.
?Nadchodz?ce ?wier?wiecze b?dzie dla kraj¨®w rozwijaj?cych si? wi?kszym wyzwaniem ni? ostatnie 25 lat¡± ¨C m¨®wi Indermit Gill, g?¨®wny ekonomista Grupy Banku ?wiatowego i wiceprezes Banku ?wiatowego ds. ekonomii rozwoju. ?Wi?kszo?? czynnik¨®w, kt¨®re kiedy? wspiera?y ich wzrost zanika. W ich miejsce pojawi?y si? istotne przeciwno?ci: wysokie obci??enie d?ugiem, s?aby wzrost inwestycji i produktywno?ci, a tak?e rosn?ce koszty zmian klimatycznych. W nadchodz?cych latach gospodarki rozwijaj?ce si? b?d? potrzebowa?y nowego planu dzia?ania, kt¨®ry b?dzie k?ad? nacisk na reformy wewn?trzne wspieraj?ce inwestycje prywatne, pog??bianie relacji handlowych oraz promowanie bardziej efektywnego wykorzystania kapita?u, energii oraz ludzkich talent¨®w.¡±
Gospodarki rozwijaj?ce maj? obecnie wi?ksz? wag? dla globalnej gospodarki ni? na pocz?tku wieku. Stanowi? one oko?o 45 proc. ?wiatowego PKB, w por¨®wnaniu do 25 proc. w 2000 roku. Ich wsp¨®?zale?no?? r¨®wnie? wzros?a: ponad 40 proc. ich eksportu towar¨®w trafia do innych gospodarek rozwijaj?cych si?, dwukrotnie wi?cej ni? w 2000 roku. Gospodarki rozwijaj?ce si? sta?y si? r¨®wnie? wa?nym ?r¨®d?em globalnych przep?yw¨®w kapita?u, przekaz¨®w pieni??nych i pomocy rozwojowej dla innych gospodarek rozwijaj?cych si?: mi?dzy 2019 a 2023 rokiem odpowiada?y one za 40 proc. transgranicznych przekaz¨®w pieni??nych ¨C w por¨®wnaniu do 30 proc. w pierwszej dekadzie wieku.
W rezultacie te gospodarki maj? obecnie wi?kszy wp?yw na wzrost gospodarczy i rozw¨®j innych gospodarek rozwijaj?cych si?. Przyk?adowo, wzrost PKB o 1 punkt procentowy w trzech najwi?kszych gospodarkach rozwijaj?cych si? ¨C Chinach, Indiach i Brazylii ¨C zazwyczaj skutkuje ??cznym wzrostem PKB po trzech latach o prawie 2 proc. w innych gospodarkach rozwijaj?cych si?. Efekt ten jest jednak o po?ow? s?abszy ni? wp?yw jaki na wzrost w krajach rozwijaj?cych si? maj? trzy najwi?ksze gospodarkach ?wiata: Stany Zjednoczone, strefa euro i Japonia. Innymi s?owy, dobrobyt gospodarek rozwijaj?cych si? jest nadal silnie zwi?zany ze wzrostem w trzech najwi?kszych gospodarkach rozwini?tych.
?W ?wiecie kszta?towanym przez zmieniaj?ce si? polityki i napi?cia handlowe, gospodarki rozwijaj?ce si? b?d? potrzebowa?y odwa?nych i dalekowzrocznych polityk, aby czerpa? z niewykorzystanych mo?liwo?ci, jakie daje wsp¨®?praca transgraniczna¡± ¨C m¨®wi M. Ayhan Kose, zast?pca g?¨®wnego ekonomisty Banku ?wiatowego. ?Dobrym pocz?tkiem by?oby d??enie do strategicznych partnerstw handlowych i inwestycyjnych z szybko rozwijaj?cymi si? rynkami innych kraj¨®w rozwijaj?cych si?. Kluczowe kroki na drodze do ograniczenia niepotrzebnych wydatk¨®w oraz zwi?kszenia efektywno?ci handlu to modernizacja infrastruktury transportowej i standaryzacja proces¨®w celnych. Z kolei rozs?dne krajowe polityki makroekonomiczne umocni? zdolno?? pa¨½stw do stawienia czo?a niepewno?ci zwi?zanej z globalnymi perspektywami gospodarczymi.¡±
W nadchodz?cych dw¨®ch latach gospodarki rozwijaj?ce si? mog? napotka? powa?ne wyzwania, zauwa?a raport Banku ?wiatowego. Du?a globalna niepewno?? dotycz?ca kierunku krajowych polityk mo?e os?abi? zaufanie inwestor¨®w i ograniczy? przep?ywy finansowe. Rosn?ce napi?cia handlowe mog? ograniczy? globalny wzrost. Utrzymuj?ca si? inflacja mo?e op¨®?ni? spodziewane obni?ki st¨®p procentowych. Jednak gospodarka globalna ma te? szans? przebi? oczekiwania, zw?aszcza je?li jej najwa?niejsze motory wzrostu, Stany Zjednoczone i Chiny, nabior? rozp?du. W Chinach popyt mog? wzm¨®c dodatkowe ?rodki stymuluj?ce, natomiast w Stanach Zjednoczonych silne wydatki gospodarstw domowych mog? prze?o?y? si? na wy?szy od oczekiwa¨½ wzrost, z korzystnymi efektami dla gospodarek rozwijaj?cych si?.
Autorzy raportu argumentuj?, ?e gospodarki rozwijaj?ce si? maj? wiele mo?liwo?ci poprawy swoich perspektyw gospodarczych, pomimo wyst?puj?cych przeciwno?ci. Przy zastosowaniu odpowiednich polityk, kraje te mog? nawet przeku? niekt¨®re wyzwania w nowe mo?liwo?ci rozwoju. Zaspokojenie potrzeb infrastrukturalnych, przyspieszenie transformacji klimatycznej i poprawa jako?ci kapita?u ludzkiego mog? poprawi? perspektywy wzrostu, jednocze?nie pomagaj?c w osi?gni?ciu cel¨®w klimatycznych i rozwojowych. R¨®wnolegle do tych dzia?a¨½, wszystkie kraje powinny wsp¨®?pracowa?, aby wzmacnia? globalne systemy zarz?dzania handlem, przy wsparciu instytucji mi?dzynarodowych.
Pe?ny raport do pobrania: /gep (dost?pny od godz. 19:00 w czwartek 16 stycznia)
Regionalne perspektywy wzrostu:
Azja Wschodnia i Pacyfik: Wzrost spowolni do 4,6 proc. w 2025 r. i do 4,1 proc. w 2026. Wi?cej informacji w .
Europa i Azja ?rodkowa: Spodziewane jest spowolnienie wzrostu do 2,5 proc. w 2025 r. i lekkie przyspieszenie do 2,7 proc. w 2026 r. Wi?cej informacji w .
Ameryka ?aci¨½ska i Karaiby: Wzrost lekko wzro?nie do 2,5 proc. w 2025 r. i 2,6 proc. w 2026 r. Wi?cej informacji w .
Bliski Wsch¨®d i Afryka P¨®?nocna: Wzrost przyspieszy do 3,4 proc. w 2025 r. i 4,1 proc. w 2026 r. Wi?cej informacji w .
Azja Poudniowa: Wzrost przyspieszy do 6,2 proc. w 2025 r. i utrzyma si? na tym poziomie w 2026 r. Wi?cej informacji w .
Afryka Subsaharyjska: Wzrost spodzieany jest na poziomie 4,1 proc. w 2025 r. i 4,3 proc. w 2026 r. Wi?cej informacji w .
Website: www.worldbank.org/gep
Facebook:
X (Twitter):
YouTube:
