Prezantohet Raporti i Rregullt Ekonomik p?r Europ?n Juglindore
BEOGRAD, 20 janar 2015¡ªP?rmbytjet shkat?rrimtare n? disa vende, b?n? q? ekonomia e Europ?s Juglindore (EJL6[1]) t? q?ndroj? n? vend n? vitin 2014, me rritje vet?m 0.2 p?rqind, sipas edicionit t? fundit t? Raportit t? Rregullt Ekonomik p?r Europ?n Juglindore (SEE RER) t? prezantuar sot n? Beograd.
¡°K?rkesa e jashtme p?r eksportet e EJL6-?s ka qen? forc? pozitive p?r rritjen ekonomike n? vitin 2014, megjith? performanc?n e dob?t t? Eurozon?s dhe rim?k?mbjen zhg?njyese globale, shprehet Ellen Goldstein, Drejtore e Bank?s Bot?rore p?r Europ?n Juglindore. Po ashtu, pasiguria politike dhe shkurtimet apo vonesat n? investime kan? r?nduar efektet e ngjarjeve shkat?rruese t? motit q? godit?n rajonin gjat? vitit 2014.¡±
¡°P?r fat t? keq,¡± shtoi Goldstein, ¡°rritja prej vet?m 0.2 p?rqind ?sht? e pamjaftueshme p?r t? p?rmir?suar standardet e jetes?s, apo p?r t? l?n? gjurm? n? nivelin e lart? t? papun?sis? n? rajon.¡±
Performanca e dob?t ekonomike e rajonit, fsheh diferenca t? dukshme mes vendeve t? EJL6-?s n? vitin 2014, sipas raportit. Serbia vler?sohet t? ket? r?n? n? recesionin e tret? q? prej kriz?s globale, nd?rsa Bosnje dhe Hercegovina ?sht? n? stanjacion. Nivelet e rritjes ekonomike n? Kosov? dhe n? Mal t? Zi vler?sohen t? jen? t? moderuara n? vitin 2014. Vet?m Shqip?ria dhe Ish Republika Jugosllave e Maqedonis? kan? treguar shenja t? nj? rim?k?mbjeje m? t? q?ndrueshme fal? rritjes s? eksporteve.
Situatat trondit?se t? motit, faktor i r?nd?sish?m n? performanc?n ekonomike
Raporti i Rregullt Ekonomik p?r Evrop?n Juglindore thot? q? ngjarjet trondit?se t? motit kan? qen? shkaktari kryesor p?r performanc?n e dob?t ekonomike n? vendet e EJL6-?s, duke provuar edhe m? se performanca ekonomike e shteteve t? EJL6-?s ?sht? tejet e ndjeshme ndaj motit.
P?rmbytjet n? maj t? 2014-?s vler?sohen t¡¯i ken? kushtuar Bosnj?s dhe Hercegovin?s rreth 15 p?rqind t? PBB-s? dhe Serbis? rreth 4.7 p?rqind t? PBB-s? si humbje prodhimi dhe d?me. D?mtimi i impianteve t? prodhimit t? energjis? shkaktoi d?me p?r bizneset n? Serbi, nd?rsa d?met n? t? mbjella c?nuan prodhimin bujq?sor n? Bosnje dhe Hercegovin?. Thuajse asnj? segment i ekonomis? nuk mbeti i pac?nuar nga p?rmbytjet. Ndikimet e r?nd?sishme t? situatave trondit?se t? motit gjat? 2014, tregojn? se vendet e EJL6-?s nuk jan? t? mir?p?rgatitura p?r ndryshimet e motit.
Ndryshimet strukturore vijojn? t? frenojn? rritjen ekonomike
N? raport thuhet se sfidat strukturore vazhdojn? t? frenojn? potencialin e rritjes ekonomike n? vendet e EJL6-?s. Gallina A Vincelette, Ekonomiste e Lart? dhe nj? prej autor?ve t? raportit shpjegon se ¡°Funksionimi i tregjeve t? pun?s n? rajon ?sht? anemik me nivele vazhdimisht t? larta t? papun?sis?, nivele t? ul?ta t? pjes?marrjes s? fuqis? puntore dhe krijim t? ngadalt? t? vendeve formale t? pun?s. Megjith?se ka n? far? progresi n? leht?simin e pengesave t? klim?s s? investimeve, ka ende vend p?r p?rmir?sim. Sektori publik ?sht? i madh dhe joeficient n? shum? vende t? rajonit. Lidhja e p?rmir?suar e rajonit p?rmes atyre fizike dhe institucionale nd?rmjet vendeve t? EJL6-?s me Bashkimin Europian dhe pjes?n tjet?r t? bot?s do t? ndihmoj? kompanit? konkurruese t? rajonit t? gjejn? tregje t? reja, si dhe q? investitor?t e huaj t? vijn? n? rajon.¡±
E ardhmja
Sipas raportit, n? vitin 2015, rajoni i EJL6-?s pritet rim?k?mbje modeste, me nj? rritje mesatare t? parashikuar prej 1.3 p?rqind.
Rritja ka t? ngjar? t? ngadal?sohet p?r shkak t? rim?k?mbjes s? dob?t n? Bosnj? dhe Hercegovin? dhe Serbi. Pjesa tjet?r e rajonit pritet t? rritet me mbi 3 p?rqind gjat? vitit 2015, dhe me nj? rritje ekonomike n? Ish Republik?n Jugosllave t? Maqedonis? n? 3.8 p?rqind.
Perspektivat e rritjes mb?shteten tek faktor?t e jasht?m, p?rfshir? rim?k?mbjen e q?ndrueshme t? k?rkes?s s? jashtme, ve?an?risht nga Europa, dhe stabilizimin e ?mimeve nd?rkomb?tare t? energjis? n? nivele t? p?raf?rta me ato aktuale.
Aktiviteti ekonomik n? vendet e ELJ6-?s pengohet nga k?rkesa e brendshme e ul?t, pasi besimi i konsumator?ve dhe i bizneseve mbetet i dob?t p?r shkak t? pasiguris? s? gjat? politike, papun?sis? s? lart? kronike dhe sistemeve bankare t? zhytura n? nivel t? lart? t? huave t? k?qija. P?r pasoj?, raporti thekson se n? vendet e EJL6-?s, rritja ekonomike n? afat t? shkurt?r dhe t? mes?m mund t? mb?shtetet nga politika ekonomike t? sh?ndetshme dhe t? p?rcaktuara mir? sipas p?rpar?sis?.
RReE EJL nxirret dy her? n? vit nga stafi i ekonomist?ve t? Departamentit p?r Uljen e Varf?ris? dhe Menaxhimin Ekonomik (ECA PREM) t? Rajonit t? Evrop?s dhe t? Azis? Qendrore t? Bank?s Bot?rore. P?r raportet e m?parshme dhe p?r m? shum? informacion, ju .
______________________________
[1] EJL6-a p?rb?het nga Shqip?ria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Ish Republika Jugosllave e Maqedonis? (FYR Maqedonia), Mali i Zi dhe Serbia.
