WASHINGTON, 16 Eyl¨¹l 2020 ¨C D¨¹nya Bankas? Grubu taraf?ndan ger?ekle?tirilen yeni bir analiz, COVID-19 pandemisinin ?zellikle en yoksul ¨¹lkelerde olmak ¨¹zere ge?ti?imiz on y?ll?k d?nemde sa?l?k ve e?itim alanlar?nda zorluklarla elde edilen kazan?mlar? tehdit etti?ini ortaya koyuyor. ?nsan sermayesine yap?lan yat?r?mlar - insanlar?n ya?amlar? boyunca biriktirdikleri bilgi, beceri ve sa?l?k- bir ?ocu?un potansiyelini ortaya ??karmada ve her ¨¹lkede ekonomik b¨¹y¨¹meyi artt?rmada kilit ?nem ta??maktad?r.
D¨¹nya Bankas? Grubu¡¯nun pandemi ?ncesinde bir?ok ¨¹lkenin ?ocuklar aras?nda insan sermayesi olu?turtmada istikrarl? bir ?ekilde ilerleme kaydetti?ini ve d¨¹?¨¹k gelirli ¨¹lkelerin bu alanda en fazla at?l?m? yapan ¨¹lkeler olduklar?n? g?stermektedir. Bu ilerlemeye ra?men, hatta pandeminin etkilerinden ?nce dahi, tipik bir ¨¹lkede do?an bir ?ocuk, tam e?itim ve tam sa?l?k ?l?¨¹t¨¹ne g?re potansiyel insan sermayesinin sadece y¨¹zde 56's?na ula?may? bekleyebiliyordu.
D¨¹nya Bankas? Grubu Ba?kan? David Malpass bu konuda ?unlar? vurguluyor: ¡°Pandemi ortam?nda, insanlar? korumak ve onlara yat?r?m yapmak her zamankinden daha ?nemli hale gelmi?tir ?¨¹nk¨¹ bu s¨¹rd¨¹r¨¹lebilir ve kapsay?c? toparlanma performanslar?n?n ve gelecekteki b¨¹y¨¹menin temelini olu?turabilir. Pandemi, g¨¹?l¨¹ sa?l?k sistemlerinin, dayan?kl? ve esnek e?itim sistemlerinin ve ihtiyac? olanlara yard?m sa?layan sosyal koruma programlar?n?n ?nemini a??k?a ortaya koymu?tur.¡±
Pandemi sebebiyle ?ocuklar?n ?o?u -1 milyardan fazla- okula gidememektedir ve e?itim sonu?lar?na g?re d¨¹zeltildi?inde ortalama olarak yar?m y?ll?k bir e?itim kayb? ya?amalar? muhtemeldir. Bu ?nemli d¨¹zeyde parasal kay?plar anlam?na da gelmektedir. Veriler ayn? zamanda kad?nlar ve ?ocuklar i?in temel sa?l?k hizmetlerinde ?nemli aksakl?klar ya?and???n? ve pek ?ok ?ocu?un ?nemli a??lardan mahrum kald???n? g?stermektedir. Pandemi ?zellikle kad?nlar ve en dezavantajl? aileler ¨¹zerinde derin ekonomik etkilere yol a?m??t?r ve bu gruplar?n bir?o?unu g?da g¨¹vencesizli?i ve yoksullu?a kar?? k?r?lgan bir durumda b?rakm??t?r.
2020 ?nsan Sermayesi Endeksi Mart 2020 itibariyle d¨¹nya n¨¹fusunun y¨¹zde 98¡¯ini kapsayan 174 ¨¹lkeye ait sa?l?k ve e?itim verileri i?ermekte, ?ocuklar?n pandemi ?ncesi sa?l?k ve e?itim sonu?lar? ile ilgili bir ba?lang?? durumu sunmaktad?r.
G¨¹ncelleme ayr?ca, 2010'dan 2020'ye kadar insan sermayesi sonu?lar?n?n geli?iminin on y?ll?k bir g?r¨¹n¨¹m¨¹n¨¹ sunmakta ve verilerin mevcut oldu?u t¨¹m b?lgelerde ve t¨¹m gelir seviyelerinde iyile?tirmeler tespit etmektedir. Bunlar b¨¹y¨¹k ?l?¨¹de sa?l?k alan?nda kaydedilen daha iyi ?ocuk ve yeti?kin ya?am s¨¹releri, b¨¹y¨¹me geriliklerindeki azalmalar ve okulla?ma oranlar?ndaki art??lar ?eklinde yans?yan iyile?melerden kaynaklanm??t?r. Bu ilerleme ?u anda k¨¹resel salg?n nedeniyle risk alt?ndad?r.
Analiz k?z ?ocuklar? i?in insan sermayesi sonu?lar?n?n ortalama olarak erkek ?ocuklara g?re daha y¨¹ksek oldu?unu ortaya koymaktad?r. Ancak bu i?g¨¹c¨¹ piyasas?nda insan sermayesinin kullan?lmas?na y?nelik benzer f?rsatlara d?n¨¹?memi?tir: ortalama olarak, istihdam oranlar? kad?nlar i?in erkeklere g?re 20 puan daha d¨¹?¨¹kt¨¹r ve bir?ok ¨¹lkede ve b?lgede daha da b¨¹y¨¹k farklar mevcuttur. ?te yandan, pandemi cinsiyete dayal? ?iddet, ?ocuk evlili?i ve ad?lesan hamileli?i gibi kad?nlar ve k?z ?ocuklar? i?in ??renme ve yetkinle?tirme f?rsatlar?n? daha da azaltan riskleri daha fazla artt?rabilir.
Bug¨¹n bir?ok ¨¹lkede zorluklarla elde edilen insan sermayesi kazan?mlar? risk alt?ndad?r. Ancak ¨¹lkeler sadece kaybedilen zemini geri kazanmak i?in ?al??man?n ?tesinde daha fazla ?ey yapabilir. Daha ?nce elde edilmi? olan insan sermayesi kazan?mlar?n? korumak ve yayg?nla?t?rmak i?in, ¨¹lkelerin marjinalle?tirilmi? topluluklarda sa?l?k hizmetlerinin kapsama oranlar?n? ve kalitesini artt?rmalar?, okulla?may? artt?rmakla ile birlikte ??renme sonu?lar?n? iyile?tirmeleri ve k?r?lgan durumdaki aileleri COVID-19 krizinin ?l?e?ine g?re uyarlanm?? sosyal koruma ?nlemleri ile desteklemeleri gerekmektedir.
D¨¹nya Bankas? Grubu, pandemi s?ras?nda ve sonras?nda insanlar? korumaya ve insanlara yat?r?m yapmaya y?nelik uzun soluklu ??z¨¹mlerin geli?tirilebilmesi i?in h¨¹k¨¹metler ile yak?n bir ?ekilde ?al??maktad?r:
¡¤ Etiyopya, Haiti ve Mo?olistan¡¯da, Banka ya?amsal t?bbi ekipmanlar?n tedarikini desteklemektedir.
- Banglade?, Burkina Faso ve Nepal¡¯de, Banka bir yandan okul g¨¹venli?i ve hijyeni protokollerinin geli?tirilmesini desteklerken, ayn? zamanda temel temizlik ve hijyen malzemelerinin temini i?in WASH (su, temizlik, hijyen) ekipleri ile birlikte ?al??maktad?r.
- ?rd¨¹n ve T¨¹rkiye¡¯de, Banka k?sa s¨¹re ?nce onaylanan yeni operasyonlar ile, okullar yeniden a??ld???nda uygulanacak karma e?itim ve ??retime y?nelik televizyon ve dijital i?eriklerin geli?tirilmesini ve psiko-sosyal dan??manl?k ve telafi kurslar?n?n geli?tirilmesini desteklemektedir.
- Afrika¡¯n?n Sahil b?lgesinde, Banka kad?nlar?n ve ad?lesan k?zlar?n g¨¹?lendirilmesini ve kaliteli ¨¹reme, ?ocuk ve anne sa?l??? hizmetlerine eri?imin artt?r?lmas?n? ve bu hizmetlerin kalitesini n y¨¹kseltilmesini ama?layan Sahil Kad?nlar? Ekonomik G¨¹?lendirme ve Demografik Getiri Projesini (SWEDD) desteklemektedir.
- Banka ayr?ca Hindistan¡¯?n COVID-19 yard?m ?abalar?nda g?rev alan temel i??ilere sosyal koruma sa?lamak ve ?zellikle y¨¹ksek d??lanma riskiyle kar?? kar??ya olan g??men ve kay?t d??? i??iler olmak ¨¹zere k?r?lgan gruplara yard?m etmek amac?yla daha ?nceden mevcut olan bir dizi ulusal platform ve program yoluyla nakit transferi ve g?da yard?m? uygulamalar?n? h?zl? bir ?ekilde yayg?nla?t?rmas?na yar?mc? olmaktad?r.
Sa?l?k, e?itim ve sosyal korumada iddial?, kan?ta dayal? politika ?nlemleri, ya?anan kay?plar? telafi edebilir ve bug¨¹n¨¹n ?ocuklar?n?n kendilerinden ?nceki nesillerin insan sermayesi ba?ar?lar?n? ve ya?am kalitesi d¨¹zeylerini a?man?n yolunu a?abilir. Her ?ocu?un sahip oldu?u yarat?c?l?k potansiyelini tam olarak ger?ekle?tirmek ?imdiye kadar hi? bu derecede ?nemli olmam??t?r.
Geli?mekte olan ¨¹lkeler i?in en b¨¹y¨¹k finansman ve bilgi kaynaklar?ndan birisi olan D¨¹nya Bankas? Grubu, geli?mekte olan ¨¹lkelerin pandemiye kar?? m¨¹dahalelerini g¨¹?lendirmelerine yard?mc? olmak i?in geni? kapsaml? ve h?zl? bir ?ekilde harekete ge?iyor. Halk sa?l??? m¨¹dahalelerini destekliyoruz, kritik ?neme sahip malzeme ve ekipman ak???n? sa?lamak i?in ?al??malar yap?yoruz ve ?zel sekt?r¨¹n faaliyetlerine devam ederek istihdam? korumas?na yard?mc? oluyoruz. 15 ayl?k d?nemde 100¡¯den fazla ¨¹lkenin yoksul ve k?r?lgan n¨¹fus gruplar?n? korumalar?na, ?zel sekt?r¨¹ ayakta tutmalar?na ve ekonomik toparlanmay? g¨¹?lendirmelerine yard?mc? olmak amac?yla 160 milyar ABD$ d¨¹zeyinde bir finansal deste?i harekete ge?irece?iz. Bu finansal destek, hibeler ve y¨¹ksek imtiyazl? krediler yoluyla IDA taraf?ndan kulland?r?lacak 50 milyar ABD$ d¨¹zeyindeki yeni bir kayna?? da i?ermektedir.
