WASHINGTON, 30 Mart 2021 ¨C D¨¹nya Bankas?¡¯n?n bug¨¹n yay?nlanan Avrupa ve Orta Asya (ECA) b?lgesi Ekonomik G¨¹ncelleme Raporuna g?re, ihracattaki toparlanman?n ve end¨¹striyel emtia fiyatlar?ndaki dengelemenin 2020 y?l?n?n sonlar?nda yeniden alevlenen pandeminin ve artan yeni vaka say?lar?n?n etkilerini k?smen telafi etmesi ile birlikte, Avrupa ve Orta Asya b?lgesindeki y¨¹kselen ve geli?mekte olan ekonomilerin bu y?l y¨¹zde 3,6 b¨¹y¨¹mesi bekleniyor.
COVID-19 ile ili?kili olarak ya?anan kesintilerden dolay? 2020 y?l?nda kaydedilen y¨¹zde 2¡¯lik bir daralman?n ard?ndan 2021 y?l?nda ?l?ml? bir b¨¹y¨¹me performans? bekleniyor. B?lgenin en b¨¹y¨¹k ekonomileri olan T¨¹rkiye¡¯nin beklenenden g¨¹?l¨¹ bir ?ekilde toparlanmas? ve Rusya¡¯n?n dayan?kl? bir performans g?stermesi sayesinde daralma beklenenden daha d¨¹?¨¹k ger?ekle?mi?tir. Yeniden y¨¹kselen sanayi ¨¹retimi, artan ihracat talebi, y¨¹kselen emtia fiyatlar? ve uygulanan mali ve parasal destekler bu sonuca katk?da bulunmu?tur. Sosyal mesafe ?nlemleri ve haraketlilik k?s?tlamalar? zay?fl?klar?n s¨¹rmesine yol a?t???ndan dolay? bu durumdan en a??r etkilenen ekonomiler hizmetler ve turizme a??r bir ?ekilde ba??ml? olan ekonomiler olmu?tur.
Pandeminin etkilerinin kademeli olarak hafiflemesi ve ticaret ve yat?r?mlar?n ivme kazanmas? ile birlikte b?lgesel b¨¹y¨¹menin 2022 y?l?nda daha da g¨¹?lenerek y¨¹zde 3,8¡¯e ??kmas? beklenmektedir. Bununla birlikte, g?r¨¹n¨¹m halen olduk?a belirsizdir ve pandeminin sona erme s¨¹recinin daha da uzamas?, a??lamada gecikmelerin ya?anmas?; k¨¹resel faiz oranlar?ndaki art?? veya yat?r?mc? alg?lar?n?n k?t¨¹le?mesi sonucunda d?? finansman ko?ullar?n?n s?k?la?mas? veya jeopolitik gerilimlerin artmas? durumunda b¨¹y¨¹me daha zay?f ger?ekle?ebilir.
B?lge ekonomilerinin baz?lar?nda pandeminin ki?i ba??na d¨¹?en gelirde en az be? y?ll?k bir kazan?m? ortadan kald?rmas? ve b¨¹y¨¹k ?l?¨¹de i? kay?plar? sebebiyle yoksul say?s?n? artt?rmas? beklenmektedir. Genel olarak, b¨¹y¨¹medeki yeniden y¨¹kseli?e ra?men, ki?i ba??na d¨¹?en gayr?safi yurti?i has?ladaki (GSYH) toparlanma bask?lanm?? durumdad?r ve halen pandemi ?ncesi seviyelerin alt?ndad?r.
D¨¹nya Bankas?¡¯n?n Avrupa ve Orta Asya b?lgesinden sorumlu Ba?kan Yard?mc?s? Anna Bjerde raporun yay?nlanmas? vesilesiyle yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: ¡°Pandemi Avrupa ve Orta Asya b?lgesindeki ekonomik faaliyeti g?lgelemeye devam ediyor. Ancak politika yap?c?lar?n pandeminin sa?l?k, e?itim ve ekonomi ¨¹zerindeki k?sa vadeli etkileri ile m¨¹cadele ederken, ¨¹retkenli?i artt?rma, daha canl? bir ?zel sekt?r olu?turma, kurumlar? iyile?tirme ve d¨¹?¨¹k karbonlu, daha ye?il ve kapsay?c? ekonomilere ge?i?i sa?lama gibi uzun vadeli zorluklar? ele alma f?rsat?ndan da yararlanmalar? gerekiyor.¡±
?yi y?neti?im bu uzun vadeli kalk?nma hedeflerine ula?mada temel bir ?neme sahiptir. D¨¹nya genelinde h¨¹k¨¹metlerin vir¨¹s¨¹n sa?l?k, ekonomik ve sosyal etkilerini hafifletmede oynad?klar? ?nemli rol g?z ?n¨¹ne al?nd???nda, pandemi iyi y?neti?ime duyulan ihtiyac?n alt?n? daha da kal?n bir ?ekilde ?izmi?tir. Al?nan ?nlemler, enfeksiyonun yay?lmas?n? kontrol alt?na almaya y?nelik hareketlilik k?s?tlamalar?ndan a??lama programlar?na, pandeminin yol a?t??? ekonomik y?k?nt?dan bireyleri ve i?letmeleri korumaya y?nelik yard?m paketlerine ve milyonlarca okul ?ocu?u i?in sanal ??renme yollar?n?n uygulamaya konulmas?na kadar ?e?itlilik g?stermektedir.
Tarihsel olarak h¨¹k¨¹metlerin ekonomiyi ?ekillendirmede oynad?klar? ?nemli rol dikkate al?nd???nda. Avrupa ve Orta Asya b?lgesinde iyi y?neti?imin ?nemi daha da artmaktad?r. B?lgede kamu harcamalar? ekonominin yakla??k y¨¹zde 40'?n? olu?turmaktad?r, b?lgenin en e?itimli ve ¨¹retken ?al??anlar?n?n d?rtte birinden fazlas? kamuda istihdam edilmektedir ve kamu sekt?r¨¹ ?al??anlar?n?n da y¨¹zde 57'si kad?nlardan olu?maktad?r. ?te yandan, ?zellikle sa?l?k hizmetlerini yayg?nla?t?rma ve ya?lanan n¨¹fus i?in uzun vadeli bak?m hizmetleri sunma ihtiyac? ve COVID salg?n? ortam?nda e?itsizlikle m¨¹cadele etmeye ve sa?l?k ve e?itim sistemlerini iyile?tirmeye y?nelik devlet m¨¹dahaleleri i?in kamuoyu deste?i sebebiyle, ?n¨¹m¨¹zdeki y?llarda b?lge ¨¹lkelerinde devletin rol¨¹ muhtemelen daha da artacakt?r.
¡®Avrupa ve Orta Asya¡¯da Veriler, Dijitalle?me ve Y?neti?im¡¯ ba?l?kl? ?zel bir analizde, rapor b?lgede y?neti?imin iyile?tirilmesinde verilerin ve dijitalle?menin oynayabilece?i potansiyel rol¨¹ incelemektedir.
D¨¹nya Bankas? Avrupa ve Orta Asya b?lgesi Ba? Ekonomisti Asl? Demirg¨¹?-Kunt konuyla ilgili olarak ?unlar? belirtti: ¡°COVID-19 pandemisinin yol a?t??? zorluklar ile etkili bir ?ekilde ba? edebilmek i?in, b?lgede y?neti?imin iyile?tirilmesi her zamankinden daha ?nemli hale gelmi?tir. Dijital teknoloji ve veri devrimi, y?netim kalitesini iyile?tiren unsurlar olarak verimlili?i, ?effafl???, ihtiya?lara cevap verme kapasitesini ve vatanda? g¨¹venini artt?rma potansiyeli sunmaktad?r.¡±
Veriler daha iyi karar vermenin, devlet i?leyi?inde optimizasyonun ve daha etkili kaynak tahsisinin zeminini haz?rlarken, dijitalle?me bu s¨¹re?leri g¨¹?lendirmekte ve daha fazla verimlili?i ve ?effafl??? m¨¹mk¨¹n k?lmaktad?r.
Veri devriminin etkisini yayg?nla?t?rmak i?in, devlette dijitalle?menin geli?tirilmesi ve kurumlar aras?nda merkezden uzakla?t?r?lm?? veri sistemlerinin koordinasyonu gerekmektedir. H¨¹k¨¹metlerin y?netimi, hizmet kalitesini ve genel devlet kapasitesini iyile?tirmek i?in dijital ara?lardan ve teknolojilerden ne ?l?¨¹de yararland??? ile ilgili bilgiler y?netim kalitesine giderek daha fazla katk?da bulunmaktad?r. H¨¹k¨¹metlerin, kamu hizmetlerinde veri sistemlerinin benimsenmesini ve uyarlanmas?n? te?vik etmek i?in te?vik yap?lar? uygulamalar? gerekmektedir.
Veri devrimi ve dijitalle?me ayn? zamanda h¨¹k¨¹metler ve sivil toplum aras?nda etkili i?birli?ini te?vik ederek g¨¹veni g¨¹?lendirme f?rsat? da sunmaktad?r. Bunu sa?laman?n en umut verici mekanizmalardan biri, kamu sekt?r¨¹ verilerini toplama, analiz etme ve yayman?n i?lem maliyetlerini azaltan ve y?neti?im kalitesinin daha kapsaml? bir ?ekilde anla??lmas?na olanak tan?yan A??k Devlet Verileridir. Devlet verilerine a??k eri?imin sa?lanmas?, yanl?? bilgilerin ve bilgi kirlili?inin sosyal medya kanallar?nda yay?lmas?n?n engellenmesine de yard?mc? olabilir. Vatanda?lar ve devlet aras?nda do?rudan geri bildirim mekanizmalar?n?n te?vik edilmesi sadece kamu hizmetlerini iyile?tirmekle kalmaz, ayn? zamanda g¨¹ven ve me?ruiyet de olu?turur.
