COVID-19 varyantlar?n?n yay?lmas?, enflasyon, bor? ve e?itsizlik ile birlikte belirsizli?i yo?unla?t?r?yor
WASHINGTON, 11 Ocak 2022 ¡ª D¨¹nya Bankas?'n?n en son K¨¹resel Ekonomik Beklentiler raporuna g?re, 2021 y?l?ndaki g¨¹?l¨¹ toparlanman?n ard?ndan, k¨¹resel ekonomi COVID-19 varyantlar?n?n yol a?t??? yeni tehditler ve enflasyon, bor? ve gelir e?itsizli?indeki art?? ortam?nda y¨¹kselen ve geli?mekte olan ekonomilerdeki toparlanmay? tehlikeye atabilecek belirgin bir yava?lama s¨¹recine giriyor. K¨¹resel b¨¹y¨¹me h?z?n?n ivme kaybederek 2021 y?l?ndaki y¨¹zde 5,5 seviyesinden, 2022 y?l?nda y¨¹zde 4,1'e ve 2023 y?l?nda y¨¹zde 3,2'ye inmesi beklenmektedir.
Omicron varyant?n?n h?zla yay?lmas?, pandeminin yak?n vadede ekonomik aktiviteyi bozmaya devam edece?ini g?stermektedir. Ayr?ca, ABD ve ?in dahil olmak ¨¹zere b¨¹y¨¹k ekonomilerde kaydedilen belirgin yava?lama, y¨¹kselen ve geli?mekte olan ekonomilerde d?? talebi bask?layacakt?r. Bir?ok geli?mekte olan ekonomide h¨¹k¨¹metlerin, gerekli oldu?unda faaliyeti destekleyecek politika hareket alan?ndan yoksun oldu?u bir d?nemde, yeni ortaya ??kan COVID-19 salg?nlar?, kal?c? tedarik zinciri darbo?azlar? ve enflasyonist bask?lar ve d¨¹nyan?n bir?ok b?l¨¹m¨¹nde artan finansal k?r?lganl?klar sert ini? riskini art?rabilecektir.
D¨¹nya Bankas? Grubu Ba?kan? David Malpass raporun yay?nlanmas? vesilesiyle yapt??? a??klamada ?unlar? vurgulad?: ¡°D¨¹nya ekonomisi e?zamanl? olarak COVID-19, enflasyon ve politika belirsizli?i gibi sorunlar ile kar?? kar??yad?r ve ?imdiye kadar g?rmeye al???k olmad???m?z kamu harcamalar? ve para politikalar? ile de kar?? kar??yay?z. Artan e?itsizlik ve g¨¹venlik sorunlar? geli?mekte olan ¨¹lkeler i?in ?zellikle zararl?d?r. Daha fazla ¨¹lkeyi olumlu bir b¨¹y¨¹me s¨¹recine sokabilmek i?in, uyumlu uluslararas? eylem ve kapsaml? bir dizi ulusal politika m¨¹dahalesi gerekmektedir.¡±
Yava?lama, geli?mi? ekonomiler ile y¨¹kselen ve geli?mekte olan ekonomilerin b¨¹y¨¹me oranlar? aras?ndaki fark?n a??ld??? bir d?neme denk gelecektir. Geli?mi? ekonomilerde 2021 y?l? i?in y¨¹zde 5 olarak ger?ekle?ece?i tahmin edilen b¨¹y¨¹me oran?n?n 2022 y?l?nda y¨¹zde 3,8'e ve 2023 y?l?nda y¨¹zde 2,3'e d¨¹?mesi beklenmektedir; bu b¨¹y¨¹me h?z? yava?lamas?na ra?men s?z konusu ¨¹lkelerde has?la ve yat?r?mlar? pandemi ?ncesi seviyelere getirmek i?in yeterli olacak bir h?zd?r. Bununla birlikte, y¨¹kselen ve geli?mekte olan ekonomilerde 2021 y?l?nda y¨¹zde 6,3 olan b¨¹y¨¹me h?z?n?n 2022 y?l?nda y¨¹zde 4,6'ya ve 2023 y?l?nda y¨¹zde 4,4'e d¨¹?mesi beklenmektedir. 2023 itibariyle, t¨¹m geli?mi? ekonomiler has?lalar?n? taam olarak geri kazanm?? olacakt?r ancak yine de y¨¹kselen ve geli?mekte olan ekonomilerdeki has?la pandemi ?ncesi seviyelerin y¨¹zde 4 alt?nda kalacakt?r. Bir?ok k?r?lgan ekonomi i?in gerileme daha da b¨¹y¨¹kt¨¹r: k?r?lgan ve ?at??malardan etkilenen ekonomilerin has?las?, pandemi ?ncesi seviyelerin y¨¹zde 7,5 alt?nda ve k¨¹?¨¹k ada devletlerinin has?las? y¨¹zde 8,5 alt?nda olacakt?r.
Bu arada, ?zellikle d¨¹?¨¹k gelirli i??ileri sert bir ?ekilde etkileyen enflasyon art??? para politikas?n? da k?s?tlamaktad?r. K¨¹resel olarak ve geli?mi? ekonomiler aras?nda, enflasyon 2008'den bu yana en y¨¹ksek oranlarda seyretmektedir. Y¨¹kselen piyasalarda ve geli?mekte olan ekonomilerde enflasyon 2011 y?l?ndan bu yana en y¨¹ksek orana ula?m??t?r. Bir?ok y¨¹kselen piyasa ve geli?mekte olan ekonomi, enflasyonist bask?lar? kontrol alt?na almak i?in politika deste?ini ¨C toparlanma tamamlanmadan epey ?nce- geri ?ekmektedir.
Son yay?nlanan K¨¹resel Ekonomik Beklentiler raporunda, geli?mekte olan ekonomilerde kal?c? bir toparlanman?n ?n¨¹nde ortaya ??kan yeni engeller hakk?nda g¨¹ncel de?erlendirmelerin sunuldu?u analitik b?l¨¹mler yer almaktad?r. Bunlar?n bor?lar hakk?ndaki ilk b?l¨¹m¨¹, geli?mekte olan ekonomilerde s¨¹rd¨¹r¨¹lebilir olmayan bor?lar?n y?netilmesine y?nelik en son uluslararas? giri?imi ¡ªG20 Ortak ?er?evesi¡ª bor?lar?n hafifletilmesine y?nelik daha ?nceki e?g¨¹d¨¹ml¨¹ giri?imler ile kar??la?t?rmaktad?r. COVID-19 toplam k¨¹resel borcu son 50 y?l?n en y¨¹ksek seviyelerine ??kararak alacakl?lar?n durumunu giderek daha karma??k hale getirmi?tir ve gelecekteki e?g¨¹sd¨¹ml¨¹ bor? hafifletme giri?imlerinin ba?ar?l? olabilmeleri i?in daha b¨¹y¨¹k engelleri a?malar? gerekecektir. Ge?mi?teki yeniden yap?land?rmalardan ??kar?lan derslerin G20 Ortak ?er?evesine yans?t?lmas?, ?er?evenin etkinli?ini art?rabilecek ve daha ?nceki giri?imlerde kar??la??lan eksiklikleri ?nleyebilecektir.
D¨¹nya Bankas?¡¯n?n Kalk?nma Politikalar? ve Ortakl?klar? Ba?kan Yard?mc?s? Mari Pangestu konu ile ilgili olarak yapt??? a??klamada ?unlar? belirtti: ¡°Politika yap?c?lar?n ?n¨¹m¨¹zdeki birka? y?l i?erisinde yapacaklar? tercihler, ?n¨¹m¨¹zdeki on y?l?n gidi?at?n? belirleyecektir. Acil olarak ele al?nmas? gereken ?ncelik, pandeminin kontrol alt?na al?nabilmesi i?in a??lar?n daha geni? ve adil bir ?ekilde da??t?lmas?n? sa?lamak olmal?d?r. Ancak, kalk?nma s¨¹recindeki artan e?itsizlik gibi geri gidi?lerin ¨¹stesinden gelebilmek, s¨¹rekli destek sa?lanmas? gerekecektir. Bor?lar?n y¨¹ksek seviyelerde oldu?u bir d?nemde, geli?mekte olan ekonomilerin ye?il, dayan?kl? ve kapsay?c? kalk?nmay? ba?arabilmeleri i?in finansal kaynaklar?n? geni?letmeye yard?mc? olmak amac?yla k¨¹resel i?birli?i gerekli olacakt?r.¡±
?kinci analitik b?l¨¹m, ?o?u emtia ihracat?na a??r bir ?ekilde ba??ml? olan y¨¹kselen piyasalar ve geli?mekte olan ekonomiler i?in emtia fiyatlar?ndaki y¨¹kseli? ve d¨¹?¨¹? d?ng¨¹lerinin etkilerini incelemektedir. Bu d?ng¨¹lerin, COVID-19'un geli?iyle emtia fiyatlar?n?n d¨¹?t¨¹?¨¹ ve ard?ndan baz? durumlarda ge?en y?l t¨¹m zamanlar?n en y¨¹ksek seviyelerine y¨¹kseldi?i son iki y?lda ?zellikle yo?un oldu?u tespit edilmektedir. K¨¹resel makroekonomik geli?melerin ve emtia tedarik fakt?rlerinin, emtia piyasalar?nda y¨¹kseli?-d¨¹?¨¹? d?ng¨¹lerinin devam etmesine neden olmalar? muhtemeldir. ?klim de?i?ikli?i g¨¹?leri ve fosil yak?tlardan uzakla?an enerji d?n¨¹?¨¹m¨¹ bir?ok emtia i?in bu d?ng¨¹leri g¨¹?lendirilebilecektir. Analiz ayn? zamanda 1970'li y?llardan bu yana emtia fiyatlar?ndaki y¨¹kseli?lerin d¨¹?¨¹?lerden daha b¨¹y¨¹k olma e?iliminde oldu?unu ve (e?er y¨¹kselme d?nemleri s?ras?nda ortaya ??kan beklenmeyen f?rsatlardan yararlanmak i?in disiplinli politikalar uygularlarsa) emtia ihra? eden ¨¹lkelerde daha g¨¹?l¨¹ ve daha s¨¹rd¨¹r¨¹lebilir b¨¹y¨¹me i?in ?nemli f?rsatlar yaratt???n? g?stermektedir.
??¨¹nc¨¹ analitik b?l¨¹m, COVID-19'un k¨¹resel e?itsizlik ¨¹zerindeki etkilerini ara?t?rmaktad?r. Pandeminin, ?nceki yirmi y?lda elde edilen d¨¹?¨¹?¨¹ k?smen tersine ?evirerek k¨¹resel gelir e?itsizli?ini art?rd??? tespit edilmektedir. Ayn? zamanda, insan faaliyetinin ba?ka bir?ok alan?nda e?itsizli?i artt?rm??t?r; ?rne?in a??lara eri?imde; ekonomik b¨¹y¨¹mede; e?itim ve sa?l?k hizmetlerine eri?imde ve kad?nlar ve d¨¹?¨¹k vas?fl? ve kay?t d??? ?al??anlar i?in daha y¨¹ksek olan i? ve gelir kay?plar?n?n boyutlar?nda. Bu e?ilimin kal?c? izler b?rakma potansiyeli vard?r: ?rne?in, e?itimdeki kesintilerin yol a?t??? insan sermayesi kay?plar? nesiller boyunca yay?labilir.
D¨¹nya Bankas? Beklentiler Grubu Direkt?r¨¹ Ayhan K?se konu ile ilgili olarak ?unlar? s?yledi: ¡°Has?la ve yat?r?m art???nda ?ng?r¨¹len yava?lama, s?n?rl? politika hareket alan? ve g?r¨¹n¨¹m¨¹ g?lgeleyen ?nemli riskler ?????nda, y¨¹kselen ve geli?mekte olan ekonomilerin maliye ve para politikalar?n? dikkatli bir ?ekilde kalibre etmeleri gerekecektir. Ayn? zamanda pandeminin izlerini silmek i?in reformlar yapmalar? gerekmektedir. Bu reformlar, yat?r?m ve insan sermayesini iyile?tirecek, gelir ve cinsiyet e?itsizli?ini tersine ?evirecek ve iklim de?i?ikli?inin getirdi?i zorluklarla ba?a ??kacak ?ekilde tasarlanmal?d?r.¡±
D K¨¹resel Ekonomik Beklentiler raporunu indirebilirsiniz.
B?lgesel G?r¨¹n¨¹mler:
Do?u Asya ve Pasifik: B¨¹y¨¹me h?z?n?n 2022 y?l?nda yava?layarak y¨¹zde 5,1'e inmesi, sonras?nda 2023 y?l?nda hafif bir h?zlanma ile y¨¹zde 5,2'ye ula?mas? beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in sayfas?n? ziyaret ediniz.
Avrupa ve Orta Asya: B¨¹y¨¹me h?z?n?n 2022 y?l?nda yava?layarak y¨¹zde 3,0¡¯a inmesi, 2023 y?l?nda ise y¨¹zde 2,9¡¯a inmesi beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in . sayfas?n? ziyaret ediniz.
Latin Amerika ve Karayipler: B¨¹y¨¹me h?z?n?n 2022 y?l?nda yava?layarak y¨¹zde 2.6¡¯ya inmesi, sonras?nda 2023 y?l?nda hafif bir h?zlanma ile y¨¹zde 2,7¡¯ye ula?mas? beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in . sayfas?n? ziyaret ediniz.
Orta Do?u ve Kuzey Afrika: B¨¹y¨¹me h?z?n?n 2022 y?l?nda artarak y¨¹zde 4,4¡¯e ??kmas?, 2023 y?l?nda ise hafif bir yava?lama ile y¨¹zde 3,4¡¯e inmesi beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in, sayfas?n? ziyaret ediniz.
G¨¹ney Asya: B¨¹y¨¹me h?z?n?n 2022 y?l?nda artarak y¨¹zde 7,6¡¯ya ??kmas?, 2023 y?l?nda ise yava?layarak y¨¹zde 6,0¡¯a inmesi beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in, sayfas?n? ziyaret ediniz.
Sahra Alt? Afrika: B¨¹y¨¹me h?z?n?n 2022 y?l?nda hafif bir ?ekilde artarak y¨¹zde 3,6¡¯ya ??kmas?, 2023 y?l?nda h?zlanmaya devam ederek y¨¹zde 3,8¡¯e ula?mas? beklenmektedir. Daha fazla ayr?nt? i?in, sayfas?n? ziyaret ediniz.
