WASHINGTON, 27 Ekim 2015 – Dünya Bankas? Grubu’nun y?ll?k i? yapma kolayl??? ?l?ümlerine g?re, geli?mekte olan ülkeler son 12 ayl?k d?nemde yerel i?letmelerin kurulu?lar?n? ve faaliyetlerini kolayla?t?rmak amac?yla i? reformlar?na h?z kazand?rd?lar.
?? Yapma Kolayl??? 2016: Düzenleyici Kalitenin ve Verimlili?in ?l?ülmesi ba?l?kl? raporda ge?ti?imiz y?l 85 geli?mekte olan ülkenin 169 i? reformu uygulad??? belirtiliyor. ?nceki y?l 154 reform yap?lm??t?. Yüksek gelirli ülkelerin uygulad??? ilave 62 reform ile birlikte, ge?ti?imiz y?l dünya genelinde 122 ekonomi toplam 231 reform uygulam?? oldu.
Ge?ti?imiz y?l yap?lan yeni reformlar?n ?o?unlu?u maliyet ve karma??kl?k düzeylerini dü?ürerek düzenlemelerin verimlili?ini artt?rmak amac?yla tasarlanan reformlardan olu?maktad?r. En fazla iyile?menin kaydedildi?i alan, bir i? kurmak i?in gerekli izinleri alman?n ne kadar sürdü?ünün ve bununla ili?kili i?lem maliyetlerinin miktar?n?n ?l?üldü?ü ?? Kurma alan?nda ger?ekle?ti. 33’ü geli?mekte olan ülke olmak üzere toplam 45 ekonomi giri?imcilerin i? kurmalar?n? kolayla?t?ran reformlar yapt?. ?rne?in Hindistan asgari sermaye gereklili?ini ve i?letme faaliyet belgesini kald?rarak ?nemli iyile?meler kaydetti; b?ylelikle giri?imciler gereksiz bir prosedürden ve 5 günlük bekleme süresinden kurtulmu? oldu. Kenya da ?irket tescili ?ncesi prosedürleri sadele?tirerek i? kurmay? daha kolay hale getirdi ve i? kurma sürecini 4 gün k?saltt?.
Yasal kurumlar? ve ?er?eveleri gü?lendirme ?abalar? daha dü?ük seviyede olarak ger?ekle?ti; ge?ti?imiz y?l bu alanda 53 ekonomide 66 reform uyguland?. Bu reformlar 32 iyile?tirme ile en ?ok Kredi Kullanma alan?nda uyguland?; bunlar?n neredeyse yar?s? Sahra Alt? Afrika b?lgesinde ger?ekle?ti.
Dünya Bankas? Ba? Ekonomisti ve K?demli Ba?kan Yard?mc?s? Kaushik Basu rapor ile ilgili olarak ?unlar? s?yledi: “Modern bir ekonomik düzenleme olmaks?z?n i?leyemez; ayn? zamanda k?tü ve a??r yükler getiren bir düzenleme bir ekonomiyi durma noktas?na getirebilir. Kalk?nma zorlu?u, iyi ve gerekli düzenlemeleri tespit ederek ve yarat?c?l??? engelleyen, kü?ük ve orta ?l?ekli i?letmelerin i?leyi?ini aksatan düzenlemelerden sak?narak bu dar yolda ilerlemektir. Dünya Bankas? Grubu’nun ?? Yapma Kolayl??? raporu ayr?nt?l? y?ll?k anketler yoluyla ülkelerin düzenleyici ve bürokratik sistemlerini takip etmektedir. ?stihdam yaratma ve kalk?nmay? sa?lama zorlu?u ile kar?? kar??ya olan politika yap?c?lar i?in, ?e?itli ?? Yapma Kolayl??? g?stergeleri bak?m?ndan ülkelerin nas?l bir performans g?sterdi?ini incelemek büyük faydalar sa?layacakt?r.”
Son 12 y?la ait ?? Yapma Kolayl??? verileri, 2003 y?l?nda dünya genelinde bir i? kurman?n ortala 51 günlük bir zaman ald???n? g?stermektedir. Bu süre bugün yar?dan fazla azalarak 20 güne inmi?tir. Ayr?ca veriler daha dü?ük gelirli ülkelerin zaman i?inde yüksek gelirli ülkelerden daha fazla iyile?me kaydetmesi ile birlikte en iyi uygulamalara yak?nla?ma bak?m?ndan cesaret verici i?aretler ortaya koymaktad?r. Mozambik bu e?ilimin bir ?rne?ini te?kil etmektedir. 2003 y?l?nda Mozambik’te bir giri?imcinin i? kurmas? 168 günlük bir zaman al?rken, bu süre bugün sadece 19 güne inmi?tir.
Rapor ayr?ca ?? Yapma Kolayl??? taraf?ndan ?l?ülen tüm alanlarda ?evrim i?i elektronik hizmet sunumunun potansiyel ekonomik faydalar? g?z ?nüne al?nd???nda giri?imcilerin kamu ile olan i?lemlerinde interneti giderek daha yayg?n olarak kulland???na dikkat ?ekmektedir. Ge?ti?imiz y?l, ?evrim i?i vergi ?deme sistemlerinin, ithalat-ihracat belgesi i?lemlerinin, i?letme ve gayr?menkul tescil i?lemlerinin, vs. uygulamaya konulmas?n? veya iyile?tirilmesi amac?yla 50 reform uygulanm??t?r.
Bu y?lki rapor, fiili ger?eklikleri daha iyi yakalayabilmek amac?yla i? ortam?n? destekleyen kurumlar?n kalitesine ili?kin ?nemli yeni ?l?üler getirecek iki y?ll?k bir ?al??may? ortaya koymaktad?r. ?rne?in, Gayr?menkul Tescili alan?nda, arazi idaresinin kalitesi ile ilgili yeni bir endeks arazi idaresi sistemlerinin güvenilirli?ini, ?effafl???n?, co?rafi kapsama alan?n? ve arazi ile ilgili ihtilaflar?n ??zümüne ili?kin hususlar? ?l?mektedir.
Rapora g?re, düzenlemenin ekonomik büyümeye ve insanlar?n refah?na katk?da bulunan kolayla?t?r?c? bir ortam olu?turma amac?na ula?abilmesi i?in, düzenleyici kalite en az düzenleyici verimlilik kadar ?nemlidir.
Raporu haz?rlayan Dünya Bankas? Küresel G?stergeler Grubu’nun Direkt?rü Augusto Lopez-Claros bu konuda ?unlar? kaydetti: “?? düzenlemelerinin verimlili?inin ve kalitesinin, ulusal ekonomilerin büyümesine yard?mc? olan daha rekabet?i ve sürdürülebilir ?irketlerin ve i?letmelerin olu?turulmas? ile e?it derecede ?nemli oldu?unu g?steren ikna edici ara?t?rmalar mevcuttur. Daha ?nce verimlilik üzerinde yo?unla?an vurguyu tamamlay?c? ?ekilde, düzenlemenin kalitesi üzerindeki artan vurgu, iyi tasarlanm?? ve k?tü tasarlanm?? düzenlemeler aras?nda daha net bir ayr?m sa?lamay? ama?lamakta ve düzenlemelerin nerelerde i?letmelerin büyümesini kolayla?t?rd???n?n nerelerde ise tersi y?nde bir etki yaratt???n?n tespit edilmesini kolayla?t?rmaktad?r”.
Avrupa ve Orta Asya b?lgesi ekonomileri, yeni kalite ?l?ütlerinde iyi bir performans sergilerken, Orta Do?u ve Kuzey Afrika b?lgesindeki ekonomiler daha dü?ük performans sergilemi?tir.
Küresel s?ralamalarda Singapur en üst s?radaki yerini korumaktad?r. En fazla i?letme dostu düzenlemelere sahip ilk 10 ekonomi listesinde Singapur’u ikinci s?rada Yeni Zelanda ve daha sonra Danimarka (3); Kore Cumhuriyeti (4); Hong Kong ??B, ?in (5); ?ngiltere (6); Amerika Birle?ik Devletleri (7); ?sve? (8); Norve? (9) ve Finlandiya (10) takip etmektedir.
Dünyada en fazla iyile?me kaydeden ilk 10 ekonomi, yani ge?ti?imiz y?l en az ü? reform uygulayarak s?ralamada üst s?ralara t?rmanan ülkeler ise Kosta Rika, Uganda, Kenya, K?br?s, Moritanya, ?zbekistan, Kazakistan, Jameika, Senegal ve Benin olmu?tur.
B?lgeler baz?nda, Sahra Alt? Afrika b?lgesi küresel düzenleyici reformlar ile sa?lanan iyile?melerin yakla??k yüzde 30’unu ve dünyada en fazla iyile?me kaydeden ilk 10 ekonominin yar?s?n? olu?turmu?tur. Fildi?i Sahili, Madagaskar, Nijer, Togo ve Ruanda’da da birden fazla reform uygulanm??t?r. B?lgede en yüksek s?radaki ülke, dünya s?ralamas?nda 32. s?rada yer alan Morityus’tur.
Avrupa ve Orta Asya b?lgesi de ge?ti?imiz y?l ?nemli bir reformcu b?lge olarak ?ne ??km??t?r; b?lge ülkelerinden K?br?s, ?zbekistan ve Kazakistan dünyada en fazla iyile?me kaydeden ilk 10 ekonomi aras?nda yer alm??t?r. B?lge hem en az bir reform uygulayan ülkeler grubunda en yüksek paya hem de ekonomi ba??na ortalama düzenleyici reform say?s? bak?m?ndan en yüksek ortalama say?ya sahiptir.
Güney Asya b?lgesindeki sekiz ekonomiden alt?s? toplam dokuz reform uygulam??t?r – Avrupa ve Orta Asya b?lgesinden sonra ikinci en büyük b?lgesel paya sahiptir. Birden fazla reform uygulayan ülkeler aras?nda Hindistan, Bhutan ve Sri Lanka yer almaktad?r. B?lgede en yüksek s?radaki ülke, küresel s?ralamada 71. S?rada yer alan Bhutan’d?r.
Do?u Asya ve Pasifik b?lgesinde reform faaliyetleri h?zla devam etmi?tir; 25 b?lge ülkesinin yar?dan fazlas? ge?ti?imiz y?l toplam 27 reform uygulam??t?r. B?lge ülkelerinden d?rdü dünya s?ralamas?nda ilk be? ülke aras?nda yer almaktad?r ve bunlardan Singapur dünya s?ralamas?n?n en tepesindeki ekonomidir.
Orta Do?u ve Kuzey Afrika b?lgesinde reform faaliyetleri hafif bir h?z kazanm??t?r; 20 b?lge ekonomisinden 11’i toplam 21 reform uygulam??t?r. Birden fazla reform uygulayan ülkeler aras?nda Birle?ik Arap Emirlikleri (BAE), Fas, Tunus ve Cezayir yer alm??t?r. Dünya s?ralamas?nda 31. s?rada yer alan BAE b?lgenin en yüksek s?radaki ülkesidir.
Latin Amerika ve Karayipler b?lgesi reformlar i?inde en dü?ük paya sahip b?lge olmu?tur. 32 b?lge ekonomisinin yar?dan az? toplam 24 reform ger?ekle?tirmi?tir. Kosta Rika ve Jameika dünyada en fazla iyile?me kaydeden ilk 10 ülke aras?nda yer almaktad?r. Dünya s?ralamas?nda 38. s?rada bulunan Meksika, b?lgenin en yüksek s?radaki ülkesidir.
?? Yapma Kolayl??? projesinin Y?neticisi Rita Ramalho ise konuyla ilgili olarak ?unlar? s?yledi: “?zellikle dü?ük gelirli ekonomiler ve k?r?lgan devletler olmak üzere bu kadar ?ok say?da ekonominin yerel giri?imciler i?in i? ortam?n? iyile?tirmeye y?nelik reformlar yapt?klar?n? g?rmek cesaret vericidir. Zaman i?inde bu ülkelerin yapt?klar? reformlar daha fazla istihdam, ekonomik büyüme ve halklar? i?in daha fazla refah gibi sonu?lar do?urabilecektir.”
Raporun tamam?na ve ekindeki veri kümelerine ?u adresten ula?abilirsiniz:
